📚 KPSS Osmanlı Duraklama Dönemi (17. Yüzyıl) Ders Notu
Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyılı, yani Duraklama Dönemi, yükselişin ardından gelen bir gerileme sürecini ifade eder. Bu dönemde iç ve dış sorunlar artmış, devletin otoritesi zayıflamış ve toprak kayıpları yaşanmıştır. İşte bu döneme dair önemli notlar:
📉 Duraklama Nedenleri
- 🏛️ İç Nedenler:
- 🍎 Merkezi Otoritenin Zayıflaması: Padişahların yetersizliği, saray entrikaları ve devlet yönetimindeki liyakatsizlik.
- 💰 Ekonomik Sorunlar: Savaşların uzun sürmesi, tımar sisteminin bozulması, enflasyon ve yeni ticaret yollarının keşfi.
- ⚔️ Askeri Alandaki Gerileme: Yeniçeri Ocağı'nın bozulması, disiplinsizlik ve Avrupa ordularının gerisinde kalınması.
- 🌱 Sosyal Sorunlar: Halkın devlete olan güveninin azalması, isyanlar ve toplumsal huzursuzluklar.
- 🌍 Dış Nedenler:
- 🛡️ Avrupa Devletlerinin Güçlenmesi: Rönesans ve Reform hareketleriyle Avrupa'nın bilim, teknik ve askeri alanda ilerlemesi.
- 🤝 Koalisyon Savaşları: Osmanlı Devleti'nin birden fazla Avrupa devletiyle aynı anda savaşması.
- 🗺️ Yeni Ticaret Yollarının Keşfi: İpek ve Baharat Yolları'nın önemini kaybetmesi, Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilemesi.
👑 Önemli Gelişmeler ve Olaylar
- 🔥 Celali İsyanları:
- 🗓️ Nedenleri: Ağır vergiler, tımar sisteminin bozulması ve devletin otorite boşluğu.
- 📍 Sonuçları: Anadolu'da büyük yıkımlara neden olmuş, ekonomik ve sosyal düzeni bozmuştur.
- 👤 Önemli Liderler: Karayazıcı, Canbolatoğlu, Kalenderoğlu.
- ⚔️ Osmanlı-Safevi İlişkileri:
- 🗓️ 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması: Günümüz Türkiye-İran sınırının büyük ölçüde çizildiği antlaşma.
- 🛡️ Osmanlı-Venedik İlişkileri:
- 📍 Girit'in Fethi (1645-1669): Uzun süren bir kuşatma sonucu Girit'in Osmanlı egemenliğine girmesi.
- 🤝 Islahat Çalışmaları:
- 👤 Tarhuncu Ahmet Paşa: İlk denk bütçeyi hazırlayan devlet adamı.
- 👤 Kuyucu Murat Paşa: Celali isyanlarını şiddetle bastırmıştır.
- 👤 Genç Osman: Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak istemiş, bu nedenle öldürülmüştür.
📜 Önemli Antlaşmalar
- 🗓️ 1606 Zitvatorok Antlaşması:
- 🤝 Taraflar: Osmanlı Devleti ve Avusturya.
- 📍 Önemi: Osmanlı padişahı, Avusturya arşidüküne denk sayılmıştır. Osmanlı'nın Avrupa karşısındaki üstünlüğü sona ermiştir.
- 🗓️ 1699 Karlofça Antlaşması:
- 🤝 Taraflar: Osmanlı Devleti, Avusturya, Venedik, Lehistan ve Malta.
- 📍 Önemi: Osmanlı Devleti'nin batıda büyük toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Duraklama döneminin sona erdiği ve Gerileme döneminin başladığı kabul edilir.
- 🗓️ 1700 İstanbul Antlaşması:
- 🤝 Taraflar: Osmanlı Devleti ve Rusya.
- 📍 Önemi: Azak Kalesi Rusya'ya bırakılmıştır. Rusya, Karadeniz'e inme fırsatı bulmuştur.
Bu notlar, KPSS sınavına hazırlık sürecinde Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne dair temel bilgileri içermektedir. Başarılar dilerim!
