# KPSS Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti Konu Anlatımı
🏛️ Anadolu Selçuklu Devleti: Tarih Sahnesinde Bir İmparatorluk
KPSS Tarih müfredatının önemli konularından biri olan Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye tarihinin temel taşlarından biridir. Bu ders notunda, devletin kuruluşundan yıkılışına kadar olan süreci maddeler halinde ve kronolojik olarak inceleyeceğiz.
📜 Kuruluş Dönemi (1075-1150)
Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından 1075 yılında İznik merkezli olarak kurulan devlet, Anadolu'nun Türkleşme sürecinde kritik rol oynamıştır.
- 🎯 1071 Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu'ya Türk göçleri hız kazandı
- 🏹 1075'te İznik alınarak başkent yapıldı
- ⚔️ 1086'da Süleyman Şah'ın ölümü ile devlet zor döneme girdi
- 👑 I. Kılıçarslan döneminde Haçlı Seferleri'yle mücadele edildi
🌟 Yükselme Dönemi (1150-1243)
Devletin en parlak dönemi olarak kabul edilen bu evrede Anadolu Selçukluları siyasi, ekonomik ve kültürel alanda büyük gelişmeler kaydetmiştir.
👑 Önemli Hükümdarlar ve Faaliyetleri:
- 💎 II. Kılıçarslan (1155-1192): 1176 Miryokefalon Savaşı'nda Bizans'ı mağlup etti
- 👑 I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1192-1196, 1205-1211): Ticareti geliştirdi, Venediklilerle ticaret anlaşması yaptı
- 🌟 I. İzzeddin Keykavus (1211-1220): Sinop'u fethetti, Karadeniz ticaretini canlandırdı
- 🏆 I. Alaeddin Keykubad (1220-1237): "En Büyük Sultan" unvanıyla anıldı, devletin sınırlarını genişletti
📉 Gerileme ve Dağılma Dönemi (1243-1308)
1243 yılındaki Kösedağ Savaşı devletin dönüm noktası olmuş, Moğol hakimiyeti altına giren devlet zamanla gücünü kaybetmiştir.
- 🔥 1243 Kösedağ Savaşı: Moğollara karşı alınan ağır yenilgi
- 🤝 II. Gıyaseddin Keyhüsrev: Moğollarla anlaşma yaparak devletin varlığını korumaya çalıştı
- 🏛️ II. Mesud (1284-1308): Anadolu Selçuklu Devleti'nin son hükümdarı
- 🧩 1308'de resmen yıkılış ve Anadolu'da Beylikler Dönemi'nin başlangıcı
🏛️ Devlet Teşkilatı ve Yönetim
Anadolu Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu Devleti'nin devlet teşkilatını model almıştır.
- 👑 Sultan: Mutlak yönetici, ordunun başkomutanı
- 📋 Divan-ı Saltanat: Devlet işlerinin görüşüldüğü kurul
- ⚖️ Adli Teşkilat: Şeri ve örfi mahkemeler
- 💰 Maliye Teşkilatı: Hazineden sorumlu divan
⚔️ Ordu Teşkilatı
Anadolu Selçuklu ordusu, çeşitli birliklerden oluşan güçlü bir yapıya sahipti.
- 🛡️ Gulaman-ı Saray: Doğrudan sultana bağlı maaşlı askerler
- 🏹 Hassa Ordusu: Türkmenlerden oluşan temel ordu
- 🤝 İkta Askerleri: Toprak karşılığında askerlik yapanlar
- ⚔️ Uç Beyleri: Sınır bölgelerini koruyan beyler
🏛️ Kültür ve Medeniyet
Anadolu Selçukluları, mimariden bilime kadar birçok alanda önemli eserler vermiştir.
🏛️ Mimari Eserler:
- 🕌 Konya Alaeddin Camii - Konya
- 🏛️ Sultan Han - Aksaray
- 🏥 Sivas Darüşşifası - Sivas
- 🏰 Alanya Kalesi - Alanya
📚 Bilim ve Kültür:
- 📖 Mevlana Celaleddin Rumi: Tasavvuf düşüncesi
- ✍️ Yunus Emre: Türkçe tasavvuf şiiri
- 🔬 Muhyiddin Arabi: İslam felsefesi
💎 KPSS'de Çıkabilecek Önemli Bilgiler
- 📅 Kuruluş: 1075 (Süleyman Şah)
- 📍 İlk Başkent: İznik
- 🏛️ Son Başkent: Konya
- ⚔️ Önemli Savaşlar: Malazgirt (1071), Miryokefalon (1176), Yassıçemen (1230), Kösedağ (1243)
- 📜 Resmi Dil: Farsça (saray), Türkçe (halk)
- 💰 Para Birimi: Dinar ve Dirhem
Önemli Not: Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasıyla Anadolu'da Beylikler Dönemi başlamış, bu beyliklerden Osmanoğulları Beyliği zamanla büyüyerek Osmanlı İmparatorluğu'nu kuracaktır.
