# 📚 Türkçe Dil Bilgisi Ders Notu: Kurum ve Kuruluş Adlarına Gelen Ekler
🎯 Konu: Özel Adlara Gelen Eklerin Yazımı ve Kesme İşareti Kullanımı
Bu ders notunda, Türkçe yazım kurallarının önemli bir konusu olan "kurum ve kuruluş adlarına gelen eklerin yazımı" ele alınacaktır. Bu kural, dilimizin yazılı anlatımında tutarlılık ve doğruluk sağlamak için büyük önem taşır.
📌 Temel Kural: Kesme İşareti Ne Zaman Kullanılır?
Türk Dil Kurumu (TDK) Yazım Kılavuzu'na göre, özel adlara gelen ekler kesme işareti (') ile ayrılır. Kurum ve kuruluş adları da özel ad kategorisine girer, bu nedenle bu kural onlar için de geçerlidir.
✅ DOĞRU KULLANIM ÖRNEKLERİ:
- 📚 Türk Dil Kurumu'na (kurum + yönelme eki)
- 🏛️ Milli Eğitim Bakanlığı'nda (kuruluş + bulunma eki)
- ⚖️ İstanbul Barosu'ndan (kurum + ayrılma eki)
- 🎭 Devlet Tiyatroları'nın (kuruluş + ilgi eki)
- 🏥 Ankara Üniversitesi'yle (kurum + vasıta eki)
⚠️ DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İSTİSNA VE ÖZEL DURUMLAR
1. 📛 Kurum Adları Kısaltılmışsa
Kurum adı kısaltılmışsa, ekler kesme işaretiyle ayrılır ve ek, kısaltmanın okunuşuna göre değil, yazılışına göre eklenir:
- TDK'ye (Türk Dil Kurumu'na)
- THY'de (Türk Hava Yolları'nda)
- İÜ'nün (İstanbul Üniversitesi'nin)
2. 🌍 Yabancı Kurum Adlarında
Yabancı dildeki kurum adlarına gelen ekler de kesme işaretiyle ayrılır:
- UNESCO'nun
- NASA'ya
- UNICEF'te
3. 🔄 Kurum Adlarına Aitlik Eki (-lı, -li, -lu, -lü) Geldiğinde
Kurum adlarına aitlik eki geldiğinde kesme işareti kullanılmaz, çünkü bu ekler kurum adıyla bitişik yazılır:
- Galatasaraylı (Galatasaray + lı)
- Koçlular (Koç + lu + lar)
- TDK'lı (TDK + lı) - kısaltmalarda bu kural geçerlidir
❌ YANLIŞ KULLANIM ÖRNEKLERİ:
- ❌ Türk Dil Kurumuna (Doğrusu: Türk Dil Kurumu'na)
- ❌ Milli Eğitim Bakanlığında (Doğrusu: Milli Eğitim Bakanlığı'nda)
- ❌ İstanbul Üniversitesinin (Doğrusu: İstanbul Üniversitesi'nin)
🎓 ÖZET TABLO: Kurum Adlarına Ek Getirme Kuralları
Kesme İşareti KULLANILIR:
- ✔️ Kurum adına hal ekleri (-e, -de, -den, -i, -in) geliyorsa
- ✔️ Kurum adına iyelik eki dışındaki çekim ekleri geliyorsa
- ✔️ Kurum adı kısaltılmışsa
Kesme İşareti KULLANILMAZ:
- ✖️ Kurum adına aitlik eki (-lı, -li, -lu, -lü) geliyorsa
- ✖️ Kurum adı tamlamalarda tamlayan olarak kullanılıyorsa (Türk Dil Kurumu yayınları)
💡 PRATİK BİLGİ: Nasıl Hatırlayalım?
Kurum ve kuruluş adlarını birer "kişi adı" gibi düşünün. Nasıl ki "Ahmet'e", "Ayşe'den" diyorsak, "Türk Dil Kurumu'na", "Milli Eğitim Bakanlığı'ndan" da diyeceğiz. Bu basit benzetme, kuralı hatırlamanızı kolaylaştıracaktır.
Sonuç olarak: Kurum ve kuruluş adları özel addır ve özel adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır. Bu kural, Türkçenin yazım kurallarının temel taşlarından biridir ve doğru uygulanması yazılı anlatımımızın profesyonelliği açısından önemlidir.
