Laboratuvar Güvenlik İşaretleri ve Anlamları
Laboratuvarlar, çeşitli kimyasallar, ekipmanlar ve prosedürlerin bir arada bulunduğu, dikkatli olunması gereken çalışma alanlarıdır. Buradaki riskleri en aza indirmek ve güvenliği sağlamak için güvenlik işaretleri kullanılır. Bu işaretler, olası tehlikeler konusunda bizi uyarır ve alınması gereken önlemleri hatırlatır.
1. Tehlike Uyarı İşaretleri
Bu işaretler, belirli bir tehlikenin varlığını bildirir. Genellikle sarı zemin üzerinde siyah sembollerden oluşan üçgen şeklindedir.
- Alev (Yanıcı): Yanıcı malzeme veya buharların bulunduğunu gösterir. Ateş ve kıvılcımdan uzak tutulmalıdır.
- Patlama (Patlayıcı): Patlama riski olan kimyasallar veya ortamlar için kullanılır. Şok, sürtünme veya ısıdan korunmalıdır.
- İskete Kafası (Zehirli/Toksik): Zehirli veya toksik maddelerin varlığını belirtir. Solunmaması, yutulmaması ve deriyle temasından kaçınılması gerekir.
- Maddenin Üzerinde Çapraz Kemikler (Çok Zehirli): Çok küçük miktarların bile ölümcül olabileceği yüksek derecede toksik maddeleri işaret eder.
- Madde Dökülüp El Yanıyor (Aşındırıcı/Kostik): Cildi, gözleri ve solunum yollarını tahriş eden veya yakabilen aşındırıcı maddeler (asitler, bazlar) için kullanılır.
- Gaz Tüpü (Basınçlı Gaz): Yüksek basınç altında sıkıştırılmış gaz tüplerini belirtir. Düşürülmemeli ve ısıtılmamalıdır.
- "Radyoaktivite" Yazısı ve Sembolü (Radyoaktif): Radyoaktif maddelerin bulunduğu alanları gösterir. Radyasyondan korunma kurallarına mutlaka uyulmalıdır.
- Yükselen Dalgalar (Oksitleyici/Oksidan): Yanmayı kolaylaştıran veya şiddetlendiren, oksijen açığa çıkarabilen maddeleri işaret eder. Yanıcı maddelerden uzak tutulmalıdır.
2. Yasaklayıcı İşaretler
Yapılması kesinlikle yasak olan davranışları belirtir. Genellikle beyaz zemin üzerinde kırmızı daire ve çapraz çizgi şeklindedir.
- Sigara İçilmez ve Ateşle Yaklaşılmaz: Yanıcı/patlayıcı ortamlarda ateş ve kıvılcım oluşturabilecek her türlü eylem yasaktır.
- Yemek ve İçmek Yasak: Kimyasalların ağız yoluyla bulaşma riskine karşı laboratuvarda yemek yemek ve içmek yasaktır.
- Suyla Söndürmek Yasak: Yanan elektrik ekipmanı veya bazı kimyasallar (örn. yağ, metal yangınları) suyla söndürülmemelidir.
3. Zorunluluk İşaretleri
Belirli bir güvenlik ekipmanının kullanılmasının zorunlu olduğunu belirtir. Genellikle mavi daire içinde beyaz sembollerden oşur.
- Koruyucu Gözlük Takmak Zorunludur: Gözleri sıçrama, buhar veya ışın gibi tehlikelerden korumak için kullanılır.
- Eldiven Takmak Zorunludur: Elleri kimyasallar, keskin cisimler veya sıcak/soğuk yüzeylerden korur.
- Laboratuvar Önlüğü Giyinmek Zorunludur: Giysileri ve cildi kimyasal sıçramalardan korur.
- Maske Takmak Zorunludur: Toz, buhar veya gazlardan korunmak için kullanılır.
4. Acil Çıkış ve İlk Yardım İşaretleri
Acil durumlarda kullanılacak ekipmanların ve çıkışların yerini gösterir. Yeşil zemin üzerinde beyaz sembollerden oluşur.
- Açık Yeşil İşık - Acil Çıkış: Güvenli tahliye yollarını ve acil çıkış kapılarını gösterir.
- İlk Yardım: İlk yardım dolabının veya sedyenin yerini belirtir.
- Göz Duşu: Gözlere kimyasal sıçraması durumunda kullanılacak göz duşunun yerini gösterir.
- Acil Duş: Vücuda kimyasal sıçraması durumunda kullanılacak acil duşun yerini belirtir.
- Yangın Söndürücü: Yangın söndürme cihazının yerini işaret eder.
Unutmayın: Bu işaretler sizin ve çevrenizdekilerin güvenliği içindir. Anlamlarını bilmek ve bu uyarılara harfiyen uymak, laboratuvarda yapılan her türlü çalışmanın temel gereğidir.
