Hücrenin en ilginç ve bir o kadar da hayati organellerinden biri olan lizozomlar, adeta hücrenin "sindirim merkezi" ve "temizlik ekibi" gibi çalışır. Bu küçük ama güçlü yapılar, hücre sağlığının korunmasında kritik bir rol oynar.
Lizozomlar, ökaryotik hücrelerin sitoplazmasında bulunan, zarla çevrili organellerdir. İçlerinde 50'den fazla farklı hidrolitik enzim (lizozomal enzimler) bulunur ve bu enzimler sayesinde karmaşık molekülleri parçalayabilirler.
Lizozomların en bilinen görevi, hücreye alınan büyük molekülleri parçalamaktır. Bu işlem iki şekilde gerçekleşir:
Lizozomlar, hücrenin "çöp arıtma tesisi" gibi çalışarak:
Lizozomlar, gerektiğinde hücrenin kontrollü bir şekilde ölmesini sağlayarak:
Lizozomlar düzgün çalışmadığında ciddi hastalıklar ortaya çıkabilir. Bunlara "lizozomal depo hastalıkları" denir ve en bilinen örnekleri:
Lizozomlar hücrenin hayatta kalması için vazgeçilmez organellerdir. Sindirim, temizlik, geri dönüşüm ve hücre ölümü gibi hayati süreçleri yöneterek, hücrenin sağlıklı ve dengeli bir şekilde işlev görmesini sağlarlar. Bu küçük organeller olmasaydı, hücreler atıklarından kurtulamaz ve yaşamımızı sürdüremezdik.
