matematik toplama-çıkarma (çok basamaklı) meb

Question

Çok basamaklı sayılarla toplama ve çıkarma yaparken bazen elde var mı, yok mu karıştırıyorum. Bir de sayıları alt alta yazarken kaydırabiliyorum, o zaman sonuç yanlış çıkıyor.

Answer 1

➕ Çok Basamaklı Toplama İşlemi

Çok basamaklı toplama işlemi, günlük hayatta sıkça karşılaştığımız ve matematiğin temelini oluşturan bir konudur. Bu işlemde, basamak değerlerine dikkat ederek sayıları alt alta yazar ve toplama işlemini en sağdaki basamaktan başlayarak gerçekleştiririz.

🧮 Eldeli Toplama

Eldeli toplama, bir basamaktaki sayıların toplamı 9'u aştığında ortaya çıkar. Bu durumda, elde var olan sayıyı bir sonraki basamağa ekleriz.

• 🍎 Adım 1: Sayıları basamakları alt alta gelecek şekilde yazın.
• 🍎 Adım 2: En sağdaki basamaktan başlayarak sayıları toplayın.
• 🍎 Adım 3: Eğer toplam 9'dan büyükse, birler basamağını sonuca yazın ve onlar basamağını elde olarak bir sonraki basamağa aktarın.
• 🍎 Adım 4: Bir sonraki basamağı toplarken, eldeyi de eklemeyi unutmayın.
• 🍎 Adım 5: Tüm basamaklar için bu işlemi tekrarlayın.

Örnek: 345 + 178 işlemini yapalım.

345
+ 178
-------
523

Burada, 5 + 8 = 13 olduğu için, 3'ü sonuca yazdık ve 1'i elde olarak bir sonraki basamağa aktardık. Daha sonra, 4 + 7 + 1 (elde) = 12 oldu. 2'yi sonuca yazdık ve 1'i tekrar elde olarak bir sonraki basamağa aktardık. Son olarak, 3 + 1 + 1 (elde) = 5 oldu ve sonucu 523 olarak bulduk.

➖ Çok Basamaklı Çıkarma İşlemi

Çok basamaklı çıkarma işlemi, toplama işlemine benzer şekilde basamak değerlerine dikkat edilerek yapılır. Ancak, bu işlemde bazen "onluk bozma" adı verilen bir yöntem kullanmamız gerekebilir.

💡 Onluk Bozma

Onluk bozma, bir basamaktaki sayı, çıkarılması gereken sayıdan küçük olduğunda yapılır. Bu durumda, solundaki basamaktan bir onluk alırız.

• 📚 Adım 1: Sayıları basamakları alt alta gelecek şekilde yazın.
• 📚 Adım 2: En sağdaki basamaktan başlayarak çıkarma işlemini yapın.
• 📚 Adım 3: Eğer üstteki sayı alttaki sayıdan küçükse, solundaki basamaktan bir onluk alın.
• 📚 Adım 4: Onluk aldığınız basamaktaki sayıyı bir azaltın.
• 📚 Adım 5: Tüm basamaklar için bu işlemi tekrarlayın.

Örnek: 523 - 178 işlemini yapalım.

523
- 178
-------
345

Burada, 3 - 8 işlemini yaparken, 3 sayısı 8'den küçük olduğu için onluk bozmamız gerekir. 2'den bir onluk aldığımızda, 3 sayısı 13 olur. 13 - 8 = 5 olur. Daha sonra, 2 sayısı 1'e düşer. 1 - 7 işlemini yaparken yine onluk bozmamız gerekir. 5'ten bir onluk aldığımızda, 1 sayısı 11 olur. 11 - 7 = 4 olur. Son olarak, 5 sayısı 4'e düşer. 4 - 1 = 3 olur ve sonucu 345 olarak buluruz.