🩺 Meslek Hastalığı Nedir?
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliği nedeniyle tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir. İş kazasından farklı olarak, meslek hastalıkları genellikle uzun bir sürece yayılan, yavaş gelişen sağlık sorunlarıdır.
⚖️ Meslek Hastalığı Tazminatı: Yasal Haklarınız
Meslek hastalığına yakalanan bir çalışanın yasal olarak talep edebileceği çeşitli tazminatlar bulunmaktadır:
- 💰 Maddi Tazminat:
- Tedavi Giderleri: Meslek hastalığı nedeniyle yapılan tüm tedavi masrafları talep edilebilir.
- Kazanç Kaybı: Hastalık nedeniyle çalışılamayan süre boyunca oluşan gelir kaybı tazmin edilir.
- Sürekli İş Göremezlik Tazminatı: Meslek hastalığı sonucu kalıcı bir sakatlık oluşursa, sürekli iş göremezlik (maluliyet) tazminatı talep edilebilir. Bu tazminat, iş göremezlik oranına ve çalışanın gelirine göre hesaplanır.
- 🤕 Manevi Tazminat: Meslek hastalığının neden olduğu acı, üzüntü, yıpranma ve yaşam kalitesindeki düşüş nedeniyle manevi tazminat talep edilebilir. Manevi tazminat miktarı, olayın özelliklerine ve tarafların durumuna göre mahkeme tarafından belirlenir.
- 👨👩👧👦 Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Meslek hastalığı sonucu ölüm meydana gelirse, ölen işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin (eş, çocuklar, anne, baba) destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı doğar.
📝 Meslek Hastalığı Dava Süreci
Meslek hastalığı tazminatı davası açmadan önce izlenmesi gereken bazı adımlar bulunmaktadır:
- 🏥 Meslek Hastalığı Tespiti: Öncelikle, hastalığın meslek hastalığı olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespit, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşları (üniversite hastaneleri, devlet hastaneleri) tarafından yapılır.
- 📜 SGK'ya Başvuru: Meslek hastalığı tanısı konulduktan sonra, SGK'ya başvurarak meslek hastalığı nedeniyle haklarınızı talep etmeniz gerekir. SGK, gerekli incelemeleri yaparak kararını verir.
- 🏛️ Dava Açma: SGK'nın kararına itiraz etmek veya tazminat taleplerinizi karşılamak için iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. Dava açma süresi, SGK kararının tebliğ tarihinden itibaren 5 yıldır.
- 👨⚖️ Delillerin Toplanması: Dava sürecinde, hastalığın meslek hastalığı olduğunu, işverenin kusurunu ve uğradığınız zararları kanıtlamanız gerekmektedir. Bu amaçla, tıbbi raporlar, tanık ifadeleri, işyeri kayıtları ve diğer deliller sunulabilir.
🧑⚖️ Dava Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 📅 Zamanaşımı Süresi: Meslek hastalığı tazminatı davalarında zamanaşımı süresi önemlidir. Genel olarak, tazminat talepleri, zararın ve sorumlunun öğrenildiği tarihten itibaren 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Ancak, ceza kanununda daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, bu süre uygulanır.
- 👨💼 İşverenin Kusuru: İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaması, gerekli eğitimleri vermemesi veya uygunsuz çalışma koşulları oluşturması gibi durumlarda kusurlu olduğu kabul edilir. İşverenin kusuru, tazminat miktarını etkileyen önemli bir faktördür.
- 🩺 Tıbbi Raporlar: Dava sürecinde, meslek hastalığı tanısını ve hastalığın neden olduğu zararları gösteren detaylı tıbbi raporlar sunulması önemlidir. Bu raporlar, uzman doktorlar tarafından hazırlanmış olmalı ve hastalığın iş ile ilişkisini açıkça ortaya koymalıdır.
📜 Yargıtay Kararları Işığında Meslek Hastalığı Tazminatı
Yargıtay, meslek hastalığı davalarında emsal teşkil eden birçok karar vermiştir. Bu kararlar, meslek hastalığı tanımını, işverenin sorumluluğunu, tazminat hesaplama yöntemlerini ve diğer önemli hususları açıklamaktadır. İşte bazı önemli Yargıtay kararları:
- 📌 Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, 2016/13386 E., 2017/6330 K.: Bu kararda, işyerinde kullanılan kimyasal maddelere maruz kalma sonucu ortaya çıkan solunum yolu hastalığının meslek hastalığı olduğu kabul edilmiştir. Kararda, işverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaması nedeniyle kusurlu olduğu ve işçinin tazminat talebinin yerinde olduğu belirtilmiştir.
- 📌 Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 2018/2244 E., 2019/5677 K.: Bu kararda, uzun süreli bilgisayar kullanımı sonucu ortaya çıkan karpal tünel sendromunun meslek hastalığı olduğu kabul edilmiştir. Kararda, işverenin ergonomik çalışma koşullarını sağlamaması nedeniyle kusurlu olduğu ve işçinin tazminat talebinin yerinde olduğu belirtilmiştir.
- 📌 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2017/21-1468 E., 2020/118 K.: Bu kararda, meslek hastalığı sonucu ölüm meydana gelmesi halinde, destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasıyla ilgili önemli ilkeler belirlenmiştir. Kararda, ölen işçinin gelirinin, yaşı, yaşam süresi ve diğer faktörler dikkate alınarak hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
Bu kararlar, meslek hastalığı davalarında işçilerin haklarını korumak ve işverenlerin sorumluluklarını belirlemek açısından önemlidir. Meslek hastalığına yakalanan bir çalışanın, yasal haklarını bilmesi ve dava sürecinde uzman bir avukattan destek alması önemlidir.
