Namık Kemal, Türk edebiyatının ve düşünce hayatının en önemli isimlerinden biridir. "Vatan Şairi" olarak anılması boşuna değildir; onun hayatı, eserleri ve fikirleri, bir milletin uyanış mücadelesiyle iç içe geçmiştir. Bu yazıda, Tanzimat döneminin bu ateşli kalemini daha yakından tanıyacağız.
Namık Kemal, 21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğdu. Asıl adı Mehmed Kemal'dir. Genç yaşta şiir yazmaya başladı ve dönemin önemli şairleriyle tanıştı. Hayatı, sürgünler ve mücadelelerle doluydu:
Namık Kemal, Tanzimat Edebiyatı'nın "toplum için sanat" anlayışını benimseyen en güçlü temsilcisidir. Eserlerinde romantizmin etkisi görülür. Amacı, halkı uyandırmak ve toplumsal sorunlara dikkat çekmekti.
"Hürriyet Kasidesi" başta olmak üzere şiirlerinde coşkulu bir lirizm ve vatan sevgisi hakimdir. Eleştiri, biyografi ve tarih alanında da eserler vermiştir (örn: Renan Müdafaanamesi, Osmanlı Tarihi).
Bu unvan, onun sadece vatan temalı şiirler yazmasından değil, tüm hayatını ve sanatını bu fikir uğruna adamış olmasından gelir. Hürriyet, eşitlik, adalet ve milletin iradesi onun eserlerinin temel taşlarıdır. Tiyatroyu bir fikir aracı olarak kullanması, romanlarıyla yeni konuları işlemesi, onu sadece bir şair değil, bir düşünce ve aksiyon insanı yapar.
Sonuç olarak, Namık Kemal, batılılaşma sürecindeki bir imparatorluğun sancılarını kalemiyle ifade eden, yazdıklarıyla ve yaşamıyla nesillere ilham vermiş bir dava adamıdır. "Vatan Şairi" olarak anılması, onun bu mücadelesinin en doğal ve haklı karşılığıdır.
