Niceliğine göre önermeler (Tümel, Tikel, Tekil)

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Özellikle "Tümel" ve "Tikel" önermelerin neyi ifade ettiğini karıştırıyorum. Tekil önermelerde ise sadece bir şey hakkında hüküm vermenin farkını tam oturtamadım.

Answer 1

📚 Niceliğine Göre Önermeler

Önermeler, içerdikleri nicelik yönünden üçe ayrılır. Nicelik, bir önermenin konusunun ne kadarını kapsadığını ifade eder. Bu, "tüm", "bazı" veya "belirli bir" gibi ifadelerle belirtilir.

🎯 1. Tümel Önerme

Bir sınıfın tamamını kapsayan önermelerdir. "Tüm", "bütün", "her" gibi ifadeler kullanılır.

• ✅ Örnek: "Tüm insanlar ölümlüdür."
• ✅ Örnek: "Bütün kuşlar uçar."

Bu önermelerde, "insanlar" ve "kuşlar" sınıflarının tamamı hakkında bir iddiada bulunulmaktadır.

🔍 2. Tikel Önerme

Bir sınıfın bir kısmını veya en az bir üyesini kapsayan önermelerdir. "Bazı", "kimi", "bir kısım" gibi ifadeler kullanılır.

• ✅ Örnek: "Bazı öğrenciler çalışkandır."
• ✅ Örnek: "Kimi hayvanlar otçuldur."

Bu önermeler, "öğrenciler" ve "hayvanlar" sınıflarının sadece bir bölümü için geçerlidir.

👤 3. Tekil Önerme

Bir sınıfın yalnızca bir tek, belirli üyesi hakkında verilen önermelerdir. Konu, tekil bir isim veya işaret edici bir ifadedir.

• ✅ Örnek: "Sokrates ölümlüdür."
• ✅ Örnek: "Bu ağaç çam ağacıdır."
• ✅ Örnek: "Ankara, Türkiye'nin başkentidir."

Bu önermelerde bahsedilen, "Sokrates", "bu ağaç", "Ankara" gibi tekil varlıklardır.

💡 Önemli Noktalar

• ➡️ Bir önermenin niceliğini belirlemek için "Konu nedir?" ve "Bu konunun ne kadarı kapsanıyor?" sorularını sormak gerekir.
• ➡️ Tümel ve tikel önermelerde nicelik genellikle açıkça belirtilir ("tüm", "bazı"). Tekil önermelerde ise konunun kendisi zaten tekil olduğu için nicelik belirten bir ifadeye gerek yoktur.
• ➡️ Mantıkta tümel önermeler "∀" (tümel niceleyici), tikel önermeler ise "∃" (tikel niceleyici) sembolleriyle ifade edilir.

📌 Küçük Bir Test: Aşağıdaki önermelerin niceliğini belirleyin.

• "Her dörtgenin dört kenarı vardır." (Tümel) 🟢
• "Bazı şehirler deniz kenarındadır." (Tikel) 🟡
• "Ay Dünya'nın uydusudur." (Tekil) 🔵