Nüfus, belirli bir alanda (bir köy, şehir, ülke veya tüm dünya gibi) yaşayan insan sayısını ifade eder. Bu kavram, sadece sayısal bir büyüklük değil, aynı zamanda o topluluğun yapısını, özelliklerini ve dinamiklerini anlamak için kullanılan temel bir sosyal ve ekonomik göstergedir.
Nüfusun resmi olarak sayılması ve çeşitli özelliklerinin kayıt altına alınması işlemine nüfus sayımı denir. Bu sayımlar genellikle belirli aralıklarla (Türkiye'de son yıllarda adrese dayalı sistemle sürekli olarak) yapılır ve şu bilgileri toplar:
İnsanlar dünya üzerinde eşit dağılmamıştır. Nüfusun yoğun veya seyrek olmasını etkileyen başlıca faktörler şunlardır:
Bir bölgenin toplam nüfusunun, o bölgenin yüzölçümüne bölünmesiyle hesaplanır. Formülü şu şekildedir:
Nüfus Yoğunluğu = Toplam Nüfus / Yüzölçümü (km²)
Bu hesaplama, bir bölgenin ne kadar kalabalık olduğunu anlamamıza yardımcı olur. Örneğin, İstanbul'un nüfus yoğunluğu, Tunceli'den çok daha yüksektir.
Nüfus, doğumlar, ölümler, göçler (ülkeye giriş-çıkış) gibi nedenlerle sürekli değişir. Hızlı nüfus artışının hem olumlu hem de olumsuz sonuçları vardır:
💡 Özetle: Nüfus, sadece bir sayı değil; bir ülkenin veya bölgenin geçmişini, bugününü ve geleceğini anlatan en önemli anahtarlardan biridir.