Altın denilince akla ilk gelen kavramlardan biri olan "ons altın", yatırım dünyasının temel taşlarından biridir. Piyasalarda altın fiyatlarından bahsedilirken aslında "ons fiyatı" kastedilir. Peki, bu kadar hayati bir öneme sahip olan ons altın tam olarak nedir? Gelin, bu değerli kavramı her yönüyle inceleyelim.
"Ons", kökeni Roma İmparatorluğu'na dayanan bir ağırlık birimidir. Günümüzde altın, gümüş, platin gibi değerli metallerin ve elmas, zümrüt gibi değerli taşların tartılmasında kullanılır. Ancak dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır: Farklı ons çeşitleri bulunur.
Yani, altın piyasasında bahsedilen her "ons", yaklaşık 31.1 gram ağırlığı ifade eder.
Altın, tüm dünyada işlem gören evrensel bir emtiadır (meta). Farklı ülkelerin farklı ağırlık birimleri (gram, kilo, çeyrek, vb.) olması, küresel ticarette karışıklığa yol açabilirdi. Bu nedenle, dünya genelinde standart bir ölçü birimi olarak Troy Onsu kabul edilmiştir. Londra, New York, Shanghai gibi büyük borsalarda altının anlık fiyatı "ons başına dolar" cinsinden (USD/oz) belirlenir. Ülkemizdeki gram altın fiyatı da, bu ons fiyatının dolar kuru ve grama oranı üzerinden hesaplanır.
Temel formül şu şekildedir:
Gram Altın Fiyatı (TL) ≈ (Ons Altın Fiyatı (USD) × Dolar Kuru (TL)) / 31.1035
Örneğin, ons altın 2350 USD, dolar kuru da 32.50 TL ise:
\( \text{Gram Altın} \approx \frac{2350 \times 32.50}{31.1035} \approx 2454 \) TL olarak hesaplanır.
Piyasada "ons altın" olarak satılan belirli standart külçeler bulunur. En yaygın olanı, üzerinde "1 oz Fine Gold .9999" yazan 1 Troy ons'luk (31.1 gram) külçe altınlardır. Ayrıca 1/2 ons, 1/4 ons, 1/10 ons gibi daha küçük boyutları da mevcuttur. Bu külçeler, yatırımcıların fiziki olarak altın sahibi olmasını sağlar.
Ons altın, sadece bir ağırlık birimi değil, küresel finans sisteminin önemli bir parçasıdır. Hem merkez bankalarının rezervlerinde hem de bireysel yatırımcıların kasalarında güven ve istikrarı temsil eder. Altına yatırım yapmayı düşünen herkesin, piyasa takibini ve analizini "ons başına dolar" cinsinden yapması, daha doğru bir perspektif kazanmasını sağlayacaktır. Unutmayın, bilinçli yatırım, doğru kavramları anlamakla başlar.