Paralel (Eşdeğer) Formlar Yöntemi
📊 Paralel (Eşdeğer) Formlar Yöntemi
Merhaba! Bugünkü dersimizde, ölçme ve değerlendirme alanında sıklıkla kullanılan Paralel (Eşdeğer) Formlar Yöntemi'ni detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Bu yöntem, bir testin güvenirliğini belirlemede kullanılan önemli tekniklerden biridir.
🎯 Yöntemin Tanımı ve Amacı
Paralel formlar yöntemi, ölçmek istediği özellik, zorluk düzeyi, soru sayısı ve istatistiksel özellikler bakımından birbirine eşdeğer iki farklı test formu geliştirilerek uygulanır. Bu iki form, aynı gruba belirli bir zaman aralığı ile uygulanır ve elde edilen puanlar arasındaki korelasyon katsayısı hesaplanarak testin güvenirliği belirlenir.
⚙️ Yöntemin Uygulama Aşamaları
- 📝 1. Aşama: Birbirine paralel iki test formu (A Formu ve B Formu) hazırlanır.
- 👥 2. Aşama: Hazırlanan test formları, aynı öğrenci grubuna uygulanır.
- ⏱️ 3. Aşama: İki uygulama arasında kısa bir zaman aralığı bırakılır (genellikle 15 gün).
- 📈 4. Aşama: Her iki uygulamadan elde edilen puanlar arasındaki korelasyon katsayısı hesaplanır.
- ✅ 5. Aşama: Korelasyon katsayısı testin güvenirlik katsayısı olarak yorumlanır.
🧮 Güvenirliğin Hesaplanması
Paralel formlar yönteminde güvenirlik katsayısı, iki test formundan elde edilen puanlar arasındaki Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ile hesaplanır. Formülü şu şekildedir:
\( r_{xx'} = \frac{\sum{(X_A - \bar{X}_A)(X_B - \bar{X}_B)}}{N \cdot s_{X_A} \cdot s_{X_B}} \)
Burada:
- \( r_{xx'} \): Güvenirlik katsayısı
- \( X_A \): A Formundan alınan puanlar
- \( X_B \): B Formundan alınan puanlar
- \( \bar{X}_A \): A Formu puan ortalaması
- \( \bar{X}_B \): B Formu puan ortalaması
- \( s_{X_A} \): A Formu puanlarının standart sapması
- \( s_{X_B} \): B Formu puanlarının standart sapması
- \( N \): Öğrenci sayısı
⭐ Yöntemin Avantajları
- ✅ Testin hem içerik hem de zaman değişkenlerine karşı güvenirliğini ölçer
- ✅ Hatırlama etkisini minimize eder
- ✅ Uygulama ve puanlama süreçleri standarttır
⚠️ Yöntemin Dezavantajları
- ❌ Birbirine tamamen eşdeğer iki test hazırlamak zordur
- ❌ İki kez test uygulama gerektirdiği için zaman alıcıdır
- ❌ Öğrencilerin motivasyonunda ikinci uygulamada düşüş görülebilir
💡 Pratik Uygulama Önerileri
Paralel formlar yöntemini uygularken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
- 🔍 Test maddelerinin benzer davranışları ölçtüğünden emin olun
- 📊 İki formun ortalama ve standart sapmalarının yakın olmasına dikkat edin
- 🕒 İki uygulama arasındaki zaman aralığını çok uzun veya kısa tutmayın
- 🎯 Testlerin kapsam geçerliğinin aynı olmasını sağlayın
Sonuç olarak, paralel formlar yöntemi test güvenirliğini belirlemede güçlü bir teknik olmakla birlikte, uygulamasının zorluğu nedeniyle daha çok büyük ölçekli standart testlerde kullanılmaktadır. Bir sonraki derste görüşmek üzere, iyi çalışmalar! 👨🏫📚
