Elektrik devrelerinde sıkça duyduğumuz "voltaj" veya "gerilim" kavramının bilimsel adı potansiyel farktır. Prizlerden cihazlarımıza güç sağlayan, pilleri çalıştıran bu gizemli itici güç nedir? Gelin, bu temel elektrik kavramını birlikte inceleyelim.
Potansiyel fark, iki nokta arasındaki elektrik yükü enerjisi farkıdır. Bunu, suyun yüksek bir noktadan alçak bir noktaya akmasını sağlayan yükseklik farkına benzetebiliriz. Ne kadar büyük bir yükseklik farkı varsa, su o kadar hızlı ve güçlü akar. Elektrikte de benzer şekilde, iki nokta arasında ne kadar büyük bir potansiyel fark (gerilim) varsa, elektrik yükleri (elektronlar) o kadar büyük bir "itilme" ile hareket eder.
Bu fark, enerji kaynakları tarafından sağlanır:
Potansiyel fark, bir devreye paralel bağlanan voltmetre ile ölçülür. Birimi ise, İtalyan fizikçi Alessandro Volta'nın anısına Volt (V)'tur.
Günlük hayattan örnekler:
Potansiyel fark (V), bir iletkenden geçen akım (I) ve iletkenin direnci (R) arasındaki ilişki, ünlü Ohm Kanunu ile ifade edilir:
Yani, Gerilim (Volt) = Akım (Amper) x Direnç (Ohm). Bu formül, tüm elektrik elektronik mühendisliğinin temel taşlarından biridir.
Potansiyel fark, elektrik enerjisinin bir noktadan diğerine aktarılmasını ve iş yapılmasını (ampul yakmak, motor döndürmek, bilgisayar çalıştırmak) sağlayan temel itici kuvvettir. Doğru değerdeki gerilim, cihazlarımızın güvenli ve verimli çalışmasının olmazsa olmazıdır.
Bir sonraki "akım" ve "direnç" yazımızda görüşmek üzere! Elektrikle kalın. ⚡
