# Püskürük (Magmatik) Kayaçlar Nelerdir? 🔥
🌋 Püskürük Kayaçların Oluşumu
Püskürük kayaçlar, yerkürenin derinliklerinde bulunan magmanın soğuyup katılaşmasıyla oluşan kayaçlardır. Magma, erimiş haldeki mineral ve gaz karışımıdır. Bu kayaçlar, oluşum şekillerine göre iki ana gruba ayrılır:
- 🔥 İç Püskürük Kayaçlar - Magmanın yerkabuğu içinde yavaş soğumasıyla oluşur
- 🌋 Dış Püskürük Kayaçlar - Magmanın yeryüzüne çıkıp hızlı soğumasıyla oluşur
🔬 İç Püskürük Kayaçlar
Bu kayaçlar, magmanın yerkabuğu içinde yavaş yavaş soğuması sonucu oluşur. Yavaş soğuma nedeniyle mineraller iri kristaller halinde gelişir.
📋 Başlıca İç Püskürük Kayaçlar:
- 💎 Granit - Açık renkli, iri taneli, en yaygın iç püskürük kayaç
- ⚫ Siyenit - Granite benzer ama daha az kuvars içerir
- 🌑 Diyorit - Orta renkli, granit ve gabro arası özellikler taşır
- 🔘 Gabro - Koyu renkli, bazaltın derinliklerde oluşmuş hali
- 🔮 Peridotit - Çok koyu renkli, üst manto kayacı
🌄 Dış Püskürük Kayaçlar
Magmanın yeryüzüne lav olarak çıkıp hızla soğumasıyla oluşur. Hızlı soğuma nedeniyle mineraller ince taneli veya camsı yapıdadır.
📋 Başlıca Dış Püskürük Kayaçlar:
- 🪨 Bazalt - Koyu renkli, ince taneli, en yaygın dış püskürük kayaç
- 🧱 Andezit - Gri renkli, volkanik dağlarda yaygın
- 💠 Obsidiyen - Doğal cam, keskin kenarlı, siyah renkli
- 🫧 Pomza - Gözenekli, hafif, suda yüzebilir
- 🧊 Tüf - Volkanik kül ve parçacıklardan oluşur
🔍 Püskürük Kayaçların Özellikleri
- 📊 Genellikle kristalli yapıya sahiptirler
- 🎨 Mineral bileşimlerine göre renkleri değişir
- 🔬 İç püskürükler iri, dış püskürükler ince tanelidir
- 🏗️ Yapı malzemesi olarak yaygın kullanılırlar
- 💎 Değerli taşlar ve maden yatakları içerebilirler
🌍 Önemi ve Kullanım Alanları
Püskürük kayaçlar, yerkabuğunun temel yapı taşlarıdır. Granit ve bazalt gibi kayaçlar inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, bu kayaçların incelenmesi yer kabuğunun evrimi ve manto yapısı hakkında önemli bilgiler verir.
Özetle: Püskürük kayaçlar, magmanın soğumasıyla oluşan ve oluşum derinliğine göre farklı özellikler gösteren doğal taşlardır. Yerkürenin jeolojik tarihini anlamamızda kilit rol oynarlar.
