Seci, düz yazıda kelimelerin sonlarında veya içlerinde yer alan ses benzerlikleriyle oluşturulan bir tür ahenk sanatıdır. Şiirdeki kafiyeye benzer bir etki yaratır ve metne müzikal bir özellik katar. Seci, metnin akılda kalıcılığını artırır, anlatımı güçlendirir ve estetik bir zevk sunar. Divan edebiyatında sıklıkla kullanılan bir sanattır.
Seci, ses benzerliğinin konumuna ve türüne göre farklı çeşitlere ayrılır:
Cümle sonlarında yapılan secidir. En yaygın seci türüdür.
Örnek:
“Gönlümde bir ateş, içimde bir telaş...”
Kafiyeli kelimelerin vezin ve harf sayısının eşit olduğu secidir.
Örnek:
“...bahar geldi, güller açtı...”
Kafiyeli kelimelerin vezin ve harf sayısının farklı olduğu secidir.
Örnek:
“...ömrüm geçti, hayal uçtu...”
Aynı kelimenin tekrarıyla yapılan secidir.
Örnek:
“...sevgi sevgi, aşk aşk...”
Metin: "Ey gönül! Ne kadar gam yersen, o kadar olgunlaşırsın. Ne kadar dert çekersen, o kadar arınlaşırsın."
İnceleme: Bu metinde, "olgunlaşırsın" ve "arınlaşırsın" kelimeleri arasında müzdevic seci bulunmaktadır. Kelimelerin sonlarındaki "-ırsın" eki, ses benzerliği oluşturarak metne ahenk katmaktadır. Ayrıca, bu kelimeler arasında anlam ilişkisi de bulunmaktadır; olgunlaşmak ve arınlaşmak, ruhsal gelişimle ilgili kavramlardır.
Seci sanatı, düz yazıyı zenginleştiren ve okuyucuya keyif veren önemli bir edebi araçtır. Bu sanatı kullanarak metinlerinizi daha etkileyici ve akılda kalıcı hale getirebilirsiniz.
