🧠 Seçmeli Mantık 2. Dönem 2. Yazılı Hazırlık Rehberi
Sevgili öğrenciler, seçmeli mantık dersinin 2. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken size yol gösterecek bir rehber hazırladım. Bu rehberde, sınavda çıkabilecek konulara ve soru tiplerine odaklanacağız. Başarılar dilerim!
🎯 Temel Kavramlar
- 🍎 Önerme: Doğru ya da yanlış bir yargı bildiren ifadedir. Örneğin, "Güneş sarıdır." bir önermedir.
- 🍎 Argüman: Bir veya birden fazla önermeden (öncüllerden) yola çıkarak bir sonucu desteklemeyi amaçlayan düşünce zinciridir.
- 🍎 Geçerlilik: Bir argümanın, öncülleri doğru olduğunda sonucunun da zorunlu olarak doğru olması durumudur. Geçerli bir argüman, öncüller doğruyken sonucun yanlış olmasına izin vermez.
- 🍎 Tutarlılık: Önermeler kümesinin, tüm önermelerin aynı anda doğru olabildiği bir durumun mümkün olmasıdır.
🤔 Mantık Türleri
- 🦉 Tümdengelim (Deduction): Genel bir kuraldan özel bir duruma doğru yapılan çıkarımdır. Örneğin, "Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. O halde Sokrates ölümlüdür."
- 🦉 Tümevarım (Induction): Özel durumlardan genel bir kurala doğru yapılan çıkarımdır. Örneğin, "Her gözlemlediğim kuğu beyazdır. O halde bütün kuğular beyazdır." (Bu çıkarım, siyah kuğuların keşfiyle çürütülmüştür.)
- 🦉 Analoji (Analogy): İki şey arasındaki benzerliklerden yola çıkarak bir şey hakkında yapılan çıkarımdır. Örneğin, "Araba bir motorla çalışır ve bakıma ihtiyaç duyar. İnsan vücudu da bir makine gibidir. O halde insan vücudu da bakıma ihtiyaç duyar."
📚 Önerme Eklemleri ve Doğruluk Tabloları
Önermeleri birleştirmek için kullanılan eklemler ve bu eklemlerin doğruluk değerleri:
- ➕ Ve (Conjunction): İki önermenin de doğru olması durumunda doğru, aksi halde yanlıştır. (p ∧ q)
- ➖ Veya (Disjunction): İki önermeden en az birinin doğru olması durumunda doğru, ikisinin de yanlış olması durumunda yanlıştır. (p ∨ q)
- ➡️ İse (Conditional): İlk önerme doğru, ikinci önerme yanlış ise yanlış, diğer durumlarda doğrudur. (p → q)
- ↔️ Ancak ve Ancak (Biconditional): İki önermenin de doğruluk değerleri aynı ise doğru, farklı ise yanlıştır. (p ↔ q)
- 🚫 Değilleme (Negation): Bir önermenin doğruluk değerini tersine çevirir. (¬p)
✍️ Sınavda Karşılaşabileceğiniz Soru Tipleri
- ❓ Verilen bir argümanın geçerli olup olmadığını belirleme.
- ❓ Verilen önermelerin tutarlı olup olmadığını belirleme.
- ❓ Önerme eklemleri kullanarak karmaşık önermeler oluşturma ve doğruluk tablolarını çıkarma.
- ❓ Farklı mantık türlerini (tümdengelim, tümevarım, analoji) ayırt etme ve örnekler verme.
- ❓ Günlük hayattan örneklerle mantık kavramlarını açıklama.
Bu rehber, sınav hazırlığınızda size yardımcı olacaktır. Bol şans!