📌 Sentrozom (Sentriyoller) Nedir?
Sentrozom, hayvan hücrelerinde bulunan ve hücre bölünmesinde kritik bir rol oynayan organeldir. İki adet birbirine dik sentriyol çiftinden oluşur. Her bir sentriyol, mikrotübül adı verilen protein yapılarının düzenli bir şekilde dizilmesiyle meydana gelir.
🎯 Sentrozomun Başlıca Görevleri
- 🔄 Hücre Bölünmesinde İğ İpliklerinin Oluşumu: Hücre bölünmesi sırasında (mitoz ve mayoz), sentrozomlar kutuplara hareket eder ve aralarında iğ iplikleri (mikrotübüller) oluşturur. Bu iplikler, kromozomların ayrılmasını ve yavru hücrelere eşit şekilde dağılmasını sağlar.
- 🏗️ Hücre İskeletinin Organizasyonu: Sentriyoller, hücrenin şeklini belirleyen ve hücre içi taşımada görev alan mikrotübül ağının (hücre iskeletinin) düzenlenmesine yardımcı olur.
- 👁️ Sil ve Kamçı Oluşumu: Bazı hücrelerde (örneğin sperm hücresinin kuyruğu veya solunum yollarındaki siller) sentriyoller, bu hareketli yapıların temelini oluşturur.
💡 Önemli Noktalar
- ✅ Sentrozom, hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki hücrelerinde genellikle bulunmaz; onun yerine iğ iplikleri farklı yapılar tarafından organize edilir.
- ✅ Hücre bölünmesinden önce kendini eşleyerek sayısını ikiye katlar.
- ✅ Sentriyollerin yapısı \(9 \times 3\) şeklinde ifade edilen mikrotübül düzenine sahiptir. Yani dokuz adet üçlü mikrotübül demetinden oluşur.
🧬 Örnek:
Vücudumuzdaki bir deri hücresi bölünürken, sentrozomlar hücrenin zıt kutuplarına geçer. Oluşturdukları iğ iplikleri, kromozomları tutar ve her bir yavru hücrenin tam ve doğru sayıda kromozom almasını sağlar. Bu olay olmasaydı, kalıtsal bilgi düzgün aktarılamazdı.
