# Sevr Antlaşması Neden Uygulanamadı? 🇹🇷
Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalamayı ve Anadolu'yu işgalci devletler arasında paylaştırmayı amaçlayan bir antlaşmaydı. Ancak bu ağır şartlar içeren antlaşma hiçbir zaman yürürlüğe girmedi. Peki neden?
📜 Sevr Antlaşması'nın Kısa Tarihçesi
10 Ağustos 1920'de imzalanan Sevr Antlaşması, Osmanlı Devleti'ne adeta bir ölüm fermanı niteliğindeydi. Antlaşmaya göre:
- 🇬🇷 İzmir ve Ege Bölgesi Yunanistan'a bırakılacaktı
- 🇮🇹 Güneybatı Anadolu İtalya'ya verilecekti
- 🇫🇷 Güneydoğu ve Doğu Anadolu Fransa'nın nüfuz alanı olacaktı
- 🏴 Boğazlar uluslararası komisyonun kontrolüne bırakılacaktı
- 🇦🇲 Doğu'da bağımsız bir Ermeni devleti kurulacaktı
- 🇹🇷 Osmanlı ordusu 50.700 kişiyle sınırlandırılacaktı
⚔️ Türk Milli Mücadelesi'nin Doğuşu
Sevr'in uygulanamamasının en önemli nedeni, Anadolu'da filizlenen Türk Milli Mücadelesi'ydi. Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışıyla başlayan süreç, Sevr'i fiilen geçersiz kıldı.
🔎 Milli Mücadele'nin Sevr'e Etkileri:
- 💪 Düzenli Ordu Kurulması: Kuvayı Milliye birliklerinin düzenli orduya dönüşmesi
- 🏆 Askeri Zaferler: I. ve II. İnönü Muharebeleri, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz
- 📜 TBMM'nin Kuruluşu: 23 Nisan 1920'de açılan meclisin antlaşmayı tanımaması
- 🤝 Diplomatik Hamleler: Sovyet Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesi
🌍 Uluslararası Dinamikler
Sevr'in uygulanamamasında dünya siyasetindeki değişimler de kritik rol oynadı:
🔄 İtilaf Devletleri Arasındaki Çıkar Çatışmaları
- 🇬🇧🇫🇷 İngiltere ve Fransa'nın Orta Doğu'daki nüfuz mücadelesi
- 🇮🇹🇬🇷 İtalya ve Yunanistan'ın Anadolu paylaşımında anlaşmazlıkları
- 🇺🇸 ABD'nin Wilson İlkeleri doğrultusunda mandater sistemden vazgeçmesi
🇷🇺 Sovyet Rusya Faktörü
Bolşevik Devrimi sonrası Sovyet Rusya'nın Batı karşıtı politikaları ve Ankara Hükümeti'ne verdiği destek, Sevr'in uygulanmasını engelleyen önemli bir dış faktördü.
💡 Sevr'in Hukuki Durumu
Sevr Antlaşması teknik olarak hiçbir zaman yürürlüğe girmedi. Bunun nedenleri:
- ⚖️ Onay Süreci: Antlaşma Osmanlı Mebusan Meclisi'nde onaylanmadı
- 👑 Saltanat Şurası: Padişah ve hükümetin antlaşmayı imzalamasına rağmen meclisin olmaması
- 🇹🇷 TBMM'nin Tepkisi: Ankara'daki meclisin antlaşmayı tanımaması ve "İstiklal Mahkemeleri" kurması
🔄 Sevr'den Lozan'a Geçiş
Sevr Antlaşması'nın yerini 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması aldı. Lozan ile:
- ✅ Türkiye'nin bağımsızlığı ve egemenliği tanındı
- ✅ Kapitülasyonlar kaldırıldı
- ✅ Misak-ı Milli sınırları büyük ölçüde sağlandı
- ✅ Boğazlar üzerinde Türk kontrolü (kısıtlı da olsa) sağlandı
🎯 Sonuç
Sevr Antlaşması'nın uygulanamamasının temel nedeni, Türk milletinin işgale karşı verdiği destansı mücadeledir. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde örgütlenen Türk halkı, "Ya istiklal ya ölüm!" parolasıyla hareket ederek, tarihin en ağır antlaşmalarından birini fiilen geçersiz kılmıştır. Bu süreç, mazlum milletlere de emperyalizme karşı mücadelede ilham kaynağı olmuştur.
📚 Önemli Not: Sevr Antlaşması, Türk tarihinde "ölüm fermanı" olarak anılırken, onun yerine geçen Lozan Antlaşması ise "Türkiye'nin tapu senedi" olarak kabul edilmektedir.
