📘 Sıfat-Fiil Ekleri (Ortaçlar)
Sıfat-fiiller, fiillere getirilen belirli eklerle türeyen, fiilin anlamını sürdürerek onu isim soylu bir sözcük (sıfat) yapan kelimelerdir. Bu eklerle türeyen sözcüklere ortaç da denir. 🎯
✨ Temel Sıfat-Fiil Ekleri ve Kullanımları
- 🧿 -an / -en: Geniş zaman anlamı taşır. Örnek: koş-an çocuk, gül-en yüz
- 🔥 -ası / -esi: Bitmemiş bir istek veya eğilim bildirir. Örnek: öp-esi yanak, gör-esi göz
- 🚫 -maz / -mez: Olumsuzluk ve geniş zaman anlamı verir. Örnek: tüken-mez enerji, bit-mez iş
- 🔄 -ar / -er: Geniş zaman veya gelecek zaman anlamı katar. Örnek: çıkar-ar söz, gel-ir yıl
- 📌 -dık / -dik / -duk / -dük / -tık / -tik / -tuk / -tük: Geçmiş zaman veya geniş zaman anlamı taşır. Örnek: al-dığım kitap, bil-diğin konu
- ⏩ -acak / -ecek: Gelecek zaman anlamı verir. Örnek: oku-yacak kitap, yap-acak iş
- ⏳ -mış / -miş / -muş / -müş: Geçmiş zaman veya duyulan geçmiş zaman anlamı katar. Örnek: ol-muş olay, geç-miş gün
💡 Önemli Uyarılar
- ✅ Sıfat-fiil ekleri, fiil kök veya gövdelerine gelerek onları sıfat yapar.
- ✅ Bu eklerden sonra iyelik ekleri gelebilir. Örnek: gördüğ-ü-müz (gördüğümüz)
- ✅ Sıfat-fiil ekleri bazen kalıcı isimler oluşturabilir. Örnek: yakacak, çekecek, içecek
📝 Örnek Cümleler
🖼️ Gülen insanlar her yeri aydınlatır.
📖 Okuyacak bir kitap bulamadım.
🌅 Geçmiş günleri özlemek doğaldır.
💼 Bitmez işler beni yoruyor.
🎯 Pratik İpucu
Sıfat-fiil eklerini hatırlamak için şu pratik formülü kullanabilirsiniz: "Anası mezar dikecekmiş." Bu cümledeki altı çizili heceler (-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş) sıfat-fiil eklerini temsil eder! 💡
