Okuma, öğrenme sürecinin temel taşlarından biridir. Ancak pasif bir şekilde metinleri gözden geçirmek, bilginin kalıcılığını sağlamakta genellikle yetersiz kalır. İşte tam da bu noktada SQ3R Okuma Tekniği devreye giriyor. Bu teknik, özellikle ders kitapları, akademik makaleler ve karmaşık metinlerle çalışırken anlama, hatırlama ve öğrenme verimliliğini önemli ölçüde artırmayı amaçlayan sistematik bir yaklaşımdır.
SQ3R, 1946 yılında Ohio Eyalet Üniversitesi'nden eğitim psikoloğu Francis P. Robinson tarafından geliştirilmiş bir okuma-yöntemidir. İsmini, İngilizce beş temel adımının baş harflerinden alır: Survey (Gözden Geçir), Question (Soru Sor), Read (Oku), Recite (Tekrar Et), Review (Gözden Geçir). Bu teknik, okumayı pasif bir eylem olmaktan çıkarıp aktif ve hedef odaklı bir sürece dönüştürür.
Metni okumaya başlamadan önce, 5-10 dakika içeriğin genel yapısını ve ana hatlarını anlamaya çalışın. Bu, bir seyahate çıkmadan önce haritaya bakmaya benzer.
Amaç: Konunun nereye gittiğini, hangi temel fikirlerin işleneceğini ve hangi noktalara odaklanmanız gerektiğini önceden görmek.
Gözden geçirme aşamasından sonra, her bir ana başlığı veya bölümü soruya dönüştürün. Bu, beyninizi aktif bir arayış moduna sokar.
Amaç: Okumayı bir cevap arama aktivitesi haline getirmek ve pasif okumanın önüne geçmek.
Artık metni okumaya hazırsınız. Ancak bu, sıradan bir okuma değil; ikinci adımda oluşturduğunuz soruların cevaplarını arayarak yapılan aktif bir okumadır.
Amaç: Sorulara yanıt bularak bilgiyi seçici ve anlamlı bir şekilde işlemek.
Bir bölümü okuduktan sonra, kitabı/dokümanı kapatın. Şimdi, okuduklarınızı kendi sesinizle ve kendi kelimelerinizle ifade etme zamanı.
Amaç: Bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe transferini sağlamak ve anlama düzeyinizi test etmek.
Tüm bölüm veya metin tamamlandıktan sonra (örneğin bir çalışma oturumunun sonunda), tüm materyali hızlıca tekrar edin. Bu, bilgiyi pekiştirmek için en kritik adımdır.
Amaç: Öğrenilenleri pekiştirmek, bağlantıları kurmak ve uzun vadeli hatırlamayı maksimuma çıkarmak.
Bu teknik, her okuma için gerekli değildir. Roman okurken veya gazete skimming'i yaparken kullanmanıza gerek yoktur. Ancak aşağıdaki durumlarda son derece faydalıdır:
SQ3R tekniği, ilk bakışta zaman alıcı gibi görünse de, aslında uzun vadede büyük bir zaman kazandırıcı ve öğrenme kalitesini dönüştürücü bir yatırımdır. Disiplinli bir şekilde uygulandığında, okunan materyalden alınan verimi ve bilginin kalıcılığını şaşırtıcı derecede artırır. Denemeye başladığınızda, ilk birkaç seferde alışmak zor gelebilir, ancak bir süre sonra bu beş adım otomatik bir okuma alışkanlığına dönüşecek ve öğrenme serüveninizde sizi bir adım öne taşıyacaktır.
Unutmayın: En iyi öğrenme yöntemi, sizin için en etkili olandır. SQ3R'yi kendi ihtiyaçlarınıza göre esnetebilir ve kişiselleştirebilirsiniz. Önemli olan, okumayı aktif, sorgulayıcı ve sistematik bir süreç haline getirmektir.
