Sükroz hangi monosakkaritlerden oluşur

Question

Sükrozun hangi şekerlerin birleşmesiyle oluştuğunu karıştırıyorum. Glikoz ve fruktozun birleşmesinden mi oluşuyor yoksa başka monosakkaritler mi var? Bu ikisini bir türlü netleştiremedim.

Answer 1

Sükrozun Yapısı

Sükroz, halk arasında çay şekeri olarak da bilinen bir disakkarittir. Yani, iki farklı monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşur.

Sükroz molekülü şu monosakkaritlerden oluşur:

• Glikoz (Bir aldoheksoz)
• Fruktoz (Bir ketoheksoz)

Monosakkaritlerin Bağlanması

Bu iki monosakkarit, bir glikozitik bağ ile birbirine bağlanır. Özel olarak, glikozun 1. karbon atomu (α-anomeri) ile fruktozun 2. karbon atomu (β-anomeri) arasında bir bağ kurulur. Bu nedenle bu bağa α-1,2-glikozitik bağ denir.

Kimyasal olarak bu reaksiyon bir dehidrasyon sentezi (kondenzasyon) reaksiyonudur. İki monosakkarit birleşirken bir molekül su (\( H_2O \)) açığa çıkar.

Sükrozun Özellikleri

• Sükroz, yapısındaki bu bağ nedeniyle indirgeyici bir şeker değildir. Çünkü bağlanmaya katılan karbon atomlarının indirgeyici grupları (glikozdaki -OH ve fruktozdaki -OH) artık serbest değildir.
• Sindirildiğinde (hidroliz), sükroz tekrar bir molekül glikoz ve bir molekül fruktoza ayrışır. Bu reaksiyon, sindirim enzimi sükraz tarafından katalize edilir.

Özetle, sofra şekeri olarak kullandığımız sükroz, bir glikoz ve bir fruktoz monosakkaritinin birleşmesiyle oluşan tatlı bir bileşiktir.