Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli dönüm noktalarından biri olan Tanzimat Fermanı, 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı'nda okunarak yürürlüğe girmiştir. Bu ferman, Osmanlı tarihinde "Tanzimat-ı Hayriye" (Hayırlı Düzenlemeler) olarak anılır ve Osmanlı modernleşme sürecinin en kritik adımlarından biridir.
Tanzimat Fermanı, Sultan Abdülmecid döneminde ilan edilmiştir. Ancak fermanın hazırlanmasında dönemin Hariciye Nazırı (Dışişleri Bakanı) Mustafa Reşit Paşa'nın büyük rolü olmuştur. Mustafa Reşit Paşa, Avrupa'da elçilik yaptığı dönemde batılı devletlerin yönetim sistemlerini incelemiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bu sistemlerden faydalanması gerektiğine inanmıştır.
Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun dış politikasında da önemli değişikliklere yol açmıştır. Özellikle Avrupalı devletler, Osmanlı'nın iç işlerine müdahale etmek için fermanı bir araç olarak kullanmışlardır. 1856'da ilan edilen Islahat Fermanı ise Tanzimat'ın devamı niteliğindedir ve Paris Antlaşması'nda yer almasıyla uluslararası bir garantî kazanmıştır.
Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun batılılaşma ve modernleşme sürecinde önemli bir dönüm noktasıdır. Sultan Abdülmecid döneminde ilan edilen bu ferman, Osmanlı toplumunda hukuk, yönetim ve sosyal alanlarda köklü değişiklikler getirmiş, imparatorluğun son dönem reformlarının temelini oluşturmuştur. Her ne kadar tam anlamıyla uygulanamamış olsa da, Tanzimat Fermanı'nın Türk modernleşme tarihindeki yeri oldukça önemlidir.
