Tarih, geçmişte yaşanmış olayları inceleyen bir bilim dalıdır. Ancak tarihsel bilgi, diğer bilim dallarından farklı bazı özelliklere sahiptir. Bu özellikleri anlamak, tarihi doğru yorumlamak açısından çok önemlidir.
Tarihsel bilgi, geçmişte yaşanmış olaylarla ilgilenir. Bu olaylar tekrar edilemez veya bir laboratuvarda yeniden oluşturulamaz. Tarihçiler, bu nedenle olayları ancak geride kalan izlerden (belgeler, eserler, anılar) yola çıkarak anlamaya ve açıklamaya çalışır.
Tarihteki hiçbir olay kendiliğinden ortaya çıkmaz. Her olay, kendisinden önceki başka olayların bir sonucudur ve kendisinden sonraki olayların da nedenidir. Tarihçi, bu neden-sonuç ilişkilerini ortaya koymaya çalışır. Örneğin, Fransız İhtilali'nin nedenlerini ve dünyaya etkilerini inceler.
Tarihsel bilgi sabit ve mutlak değildir. Yeni belgelerin bulunması, farklı yorumların ortaya atılması ile tarihsel anlayış değişebilir. Ayrıca, her tarihçi olayları kendi birikimi, kültürü ve bakış açısıyla yorumlayabilir. Bu da tarihsel bilginin göreceli bir yönü olduğunu gösterir.
Tarihçinin en önemli hedeflerinden biri objektif (tarafsız) olmaktır. Ancak, yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı tam anlamıyla tarafsız olmak çok zordur. Tarihçi, kişisel duygu ve düşüncelerini bir kenara bırakarak, olgulara dayalı ve kanıtlara sadık kalmaya çalışır.
Tarih, kanıt ve belgeye dayanan bir bilimdir. Bir iddianın tarihsel bir gerçek olarak kabul edilebilmesi için güvenilir kaynaklarla desteklenmesi gerekir. Bu kaynaklar yazılı belgeler, arkeolojik buluntular, gazeteler, mektuplar veya güvenilir tanıklıklar olabilir.
Tarihteki her olay belirli bir yer ve zamanda meydana gelmiştir. Bir olayı doğru anlayabilmek için onun hangi coğrafyada ve hangi tarihsel dönemde gerçekleştiğini bilmek gerekir. Bu bağlamdan koparılarak yapılan analizler yanıltıcı olabilir.
Doğa bilimlerindeki gibi deneylerle aynı koşullar altında tekrarlanamaz. Tarihsel olaylar benzersiz ve tektir. Benzer olaylar farklı zaman ve koşullarda yaşanabilir, ancak aynısı bir daha yaşanmaz. Bu nedenle tarihten ders çıkarmak, benzer hataları tekrarlamamak önem kazanır.
