toplama-çıkarma (çok basamaklı) meb

Question

Çok basamaklı toplama ve çıkarma işlemlerini yaparken bazen elde varları ve onluk bozmayı unutuyorum. Özellikle uzun işlemlerde dikkatim dağılıyor ve hata yapıyorum.

Answer 1

🧮 Çok Basamaklı Toplama İşlemi

Çok basamaklı toplama işlemi, birden fazla basamağa sahip sayıları alt alta yazarak ve her basamağı ayrı ayrı toplayarak gerçekleştirilir. Eğer bir basamağın toplamı 10 veya daha büyükse, elde var demektir ve bir sonraki basamağa eklenir.

➕ Eldeli Toplama Nasıl Yapılır?

Eldeli toplama, bir basamağın toplamının 10'u geçmesi durumunda ortaya çıkar. İşte adım adım eldeli toplama:

• 🔢 Adım 1: Sayıları basamakları (birler, onlar, yüzler, vb.) alt alta gelecek şekilde yazın.
• ➕ Adım 2: En sağdaki basamaktan (birler basamağı) başlayarak sayıları toplayın.
• ☝️ Adım 3: Eğer toplam 10'dan küçükse, sonucu aynı basamağın altına yazın.
• 🔟 Adım 4: Eğer toplam 10 veya daha büyükse, birler basamağını aynı basamağın altına yazın ve onlar basamağını (eldeyi) bir sonraki basamağa eklemek üzere yukarıya not alın.
• ➡️ Adım 5: Bir sonraki basamağa geçin ve aynı işlemi tekrarlayın. Eldeyi de bu basamağa eklemeyi unutmayın.
• 🔄 Adım 6: Tüm basamaklar tamamlanana kadar bu işlemi sürdürün.

Örnek: 345 + 178 işlemini yapalım.

345
+ 178
-------

Birler basamağı: 5 + 8 = 13. 3'ü birler basamağına yazıyoruz, 1'i elde olarak onlar basamağına ekliyoruz.

1
345
+ 178
-------
3

Onlar basamağı: 4 + 7 + 1 (elde) = 12. 2'yi onlar basamağına yazıyoruz, 1'i elde olarak yüzler basamağına ekliyoruz.

11
345
+ 178
-------
23

Yüzler basamağı: 3 + 1 + 1 (elde) = 5. 5'i yüzler basamağına yazıyoruz.

11
345
+ 178
-------
523

Sonuç: 345 + 178 = 523

➖ Çok Basamaklı Çıkarma İşlemi

Çok basamaklı çıkarma işlemi de toplama işlemine benzer şekilde basamaklar alt alta yazılarak yapılır. Ancak, bir basamaktaki sayı diğerinden küçükse, komşu basamaktan "onluk" alınır.

🤝 Onluk Bozarak Çıkarma Nasıl Yapılır?

Onluk bozarak çıkarma, bir basamaktaki sayının diğerinden küçük olması durumunda kullanılır. İşte adımlar:

• 🔢 Adım 1: Sayıları basamakları alt alta gelecek şekilde yazın.
• ➖ Adım 2: En sağdaki basamaktan (birler basamağı) başlayarak çıkarma işlemine başlayın.
• ✅ Adım 3: Eğer üstteki sayı alttaki sayıdan büyük veya eşitse, çıkarma işlemini yapın ve sonucu aynı basamağın altına yazın.
• ⬅️ Adım 4: Eğer üstteki sayı alttaki sayıdan küçükse, solundaki komşu basamaktan 1 onluk alın. Bu, üstteki sayıyı 10 artırır ve komşu basamağı 1 azaltır.
• 🔄 Adım 5: Çıkarma işlemini yapın ve sonucu aynı basamağın altına yazın.
• ➡️ Adım 6: Bir sonraki basamağa geçin ve aynı işlemi tekrarlayın.
• ✔️ Adım 7: Tüm basamaklar tamamlanana kadar bu işlemi sürdürün.

Örnek: 524 - 287 işlemini yapalım.

524
- 287
-------

Birler basamağı: 4 - 7 işlemi yapılamaz çünkü 4, 7'den küçüktür. Bu yüzden onlar basamağından 1 onluk alıyoruz. 2 onlar basamağı 1 azalır (1 kalır), 4 birler basamağı 14 olur.

5 1 14
5 2 4
- 2 8 7
-------

Şimdi 14 - 7 = 7. 7'yi birler basamağına yazıyoruz.

5 1 14
5 2 4
- 2 8 7
-------
7

Onlar basamağı: 1 - 8 işlemi yapılamaz çünkü 1, 8'den küçüktür. Bu yüzden yüzler basamağından 1 onluk alıyoruz. 5 yüzler basamağı 4 kalır, 1 onlar basamağı 11 olur.

4 11 14
5 2 4
- 2 8 7
-------
7

Şimdi 11 - 8 = 3. 3'ü onlar basamağına yazıyoruz.

4 11 14
5 2 4
- 2 8 7
-------
37

Yüzler basamağı: 4 - 2 = 2. 2'yi yüzler basamağına yazıyoruz.

4 11 14
5 2 4
- 2 8 7
-------
237

Sonuç: 524 - 287 = 237