🗣️ ALES Sözelde Anlatım Bozuklukları: En Sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri
Anlatım bozuklukları, bir cümlenin anlamını belirsizleştiren, bozan veya mantıksız hale getiren dil hatalarıdır. ALES sözel bölümünde, bu hataları tespit etmek ve düzeltmek hem dil bilgisi yeteneğinizi gösterir hem de metinleri doğru anlamanıza yardımcı olur. İşte en sık karşılaşılan anlatım bozuklukları ve çözüm önerileri:
⚠️ Gereksiz Sözcük Kullanımı
- 🍎 Tanım: Aynı anlamı taşıyan veya cümlenin anlamını değiştirmeyen sözcüklerin kullanılmasıdır.
- 📝 Örnek: "Gelecek dönemde sınav olacak." (Doğrusu: "Gelecek dönem sınav olacak.")
- ✅ Çözüm: Cümleyi dikkatlice okuyarak, anlamı değiştirmeyen veya gereksiz olan sözcükleri çıkarın.
🧩 Anlam Belirsizliği
- 🍎 Tanım: Cümlenin birden fazla anlama gelebilmesi durumudur.
- 📝 Örnek: "O, babasını çok seviyordu." (Kim kimi seviyor?)
- ✅ Çözüm: Zamirleri netleştirin, cümledeki öğelerin yerini değiştirerek anlamı belirginleştirin.
❌ Yanlış Sözcük Seçimi
- 🍎 Tanım: Anlamca yakın ancak farklı anlamlara gelen sözcüklerin karıştırılmasıdır.
- 📝 Örnek: "Bu olayı duyunca çok üzüldüm." (Doğrusu: "Bu haberi duyunca çok üzüldüm.")
- ✅ Çözüm: Sözcüklerin anlamlarını iyi öğrenin ve cümlenin bağlamına uygun olanı seçin.
🔗 Bağlaç Hataları
- 🍎 Tanım: Bağlaçların yanlış veya gereksiz kullanılmasıdır.
- 📝 Örnek: "Hem yorgunum ama uyuyacağım." (Doğrusu: "Yorgunum ama uyuyacağım.")
- ✅ Çözüm: Bağlaçların anlamlarını ve kullanım alanlarını bilin, gereksiz kullanımlardan kaçının.
🔀 Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
- 🍎 Tanım: Özne ile yüklemin sayı veya kişi bakımından uyumsuz olmasıdır.
- 📝 Örnek: "Ben ve arkadaşım sinemaya gitti." (Doğrusu: "Ben ve arkadaşım sinemaya gittik.")
- ✅ Çözüm: Özne ve yüklemin sayı ve kişi bakımından uyumlu olmasına dikkat edin.
🚫 Tümleç Eksikliği
- 🍎 Tanım: Cümlenin anlamı için gerekli olan tümlecin (nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci) eksik olmasıdır.
- 📝 Örnek: "Kitabı aldım." (Nereden aldım?)
- ✅ Çözüm: Cümleyi tamamlayacak tümleci ekleyin.
📐 Mantık Hataları
- 🍎 Tanım: Cümlenin anlamında mantıksal bir tutarsızlık olmasıdır.
- 📝 Örnek: "Türkiye'nin en yüksek dağı Ağrı Dağı'dır ama daha yüksek dağlar da vardır."
- ✅ Çözüm: Cümlenin mantıksal olarak tutarlı olduğundan emin olun.
🔄 Söz Dizimi (Öğe Dizilişi) Yanlışlığı
- 🍎 Tanım: Cümledeki sözcüklerin yanlış sıralanmasıdır.
- 📝 Örnek: "Dün akşam çok güzel film izledim." (Doğrusu: "Dün akşam çok güzel bir film izledim.")
- ✅ Çözüm: Türkçe'nin söz dizimi kurallarına uygun sıralama yapın (Özne - Tümleç - Yüklem).
🙅 Çatı Uyuşmazlığı
- 🍎 Tanım: Fiil çatılarının (etken, edilgen, dönüşlü, işteş) uyumsuz olmasıdır.
- 📝 Örnek: "Sınavı kazanmak için çok çalışıldı ve başarılı olundu." (İlk fiil edilgen, ikinci fiil etken)
- ✅ Çözüm: Cümledeki fiillerin çatılarının uyumlu olmasına dikkat edin.
📍 Noktalama Hataları
- 🍎 Tanım: Noktalama işaretlerinin yanlış veya eksik kullanılmasıdır.
- 📝 Örnek: "Evet geliyorum." (Doğrusu: "Evet, geliyorum.")
- ✅ Çözüm: Noktalama işaretlerinin kullanım kurallarını öğrenin ve doğru yerlerde kullanın.
➕ Tamlama Yanlışları
- 🍎 Tanım: İsim veya sıfat tamlamalarında yapılan hatalardır.
- 📝 Örnek: "Okulun bahçesi duvarı yıkıldı." (Doğrusu: "Okul bahçesinin duvarı yıkıldı.")
- ✅ Çözüm: Tamlamaların doğru kurulduğundan emin olun.
🔢 Sayısal İfadelerde Yanlışlık
- 🍎 Tanım: Sayıların yanlış yazılması veya kullanılmasıdır.
- 📝 Örnek: "Birinci öğrenci geldi." (Doğrusu: "Birinci öğrenci geldi" veya "İlk öğrenci geldi.")
- ✅ Çözüm: Sayıların doğru yazıldığından ve kullanıldığından emin olun.
🎭 Deyim ve Atasözü Yanlışları
- 🍎 Tanım: Deyimlerin ve atasözlerinin yanlış kullanılması veya değiştirilmesidir.
- 📝 Örnek: "Ağzından bakla çıkarmamak." (Doğrusu: "Ağzından bakla kaçırmak.")
- ✅ Çözüm: Deyimlerin ve atasözlerinin doğru anlamlarını ve kullanımlarını öğrenin.
Unutmayın, anlatım bozukluklarını tespit etmek ve düzeltmek için bol bol pratik yapmanız ve dil bilgisi kurallarını iyi öğrenmeniz gerekmektedir. ALES sınavında başarılar dilerim!
