Tork, bir cismi bir eksen etrafında döndürme eğilimidir. Kuvvetin döndürme etkisini ölçer. Günlük hayatta kapı açarken, vida sıkarken veya bir anahtarla somunu çevirirken tork uygularız.
Torkun büyüklüğü, uygulanan kuvvetin büyüklüğüne, dönme eksenine olan mesafeye (moment kolu) ve kuvvetin dönme eksenine göre açısına bağlıdır. Matematiksel olarak tork (τ) şu şekilde ifade edilir:
τ = r × F × sin(θ)
Burada:
Torkun birimi Newton metre'dir (Nm).
Bir cismin dengede olması, üzerine etki eden tüm kuvvetlerin ve torkların toplamının sıfır olması anlamına gelir. Denge iki türde olabilir:
Statik dengenin sağlanması için iki temel koşul vardır:
Moment alma, bir kuvvetin bir nokta etrafında oluşturduğu torku hesaplama işlemidir. Moment alma kuralları, denge problemlerini çözmek için kullanılır:
Moment alınacak nokta (dönme ekseni) serbestçe seçilebilir. Ancak, bilinmeyen kuvvetlerin geçtiği noktaları seçmek, denklemleri basitleştirebilir çünkü bu kuvvetlerin o noktaya göre torku sıfır olur.
Saat yönünde torklar genellikle negatif (-), saat yönünün tersine torklar ise pozitif (+) olarak kabul edilir. Bu, bir işaret kuralıdır ve tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır.
Her bir kuvvetin seçilen noktaya göre torku ayrı ayrı hesaplanır. Torkun işareti, kuvvetin dönme yönüne göre belirlenir.
Denge durumunda, tüm torkların toplamı sıfır olmalıdır. Bu, Στ = 0 denklemini kurarak bilinmeyen kuvvetleri veya mesafeleri bulmamızı sağlar.
Ağırlığı 100N olan bir çubuk, bir duvara menteşelenmiştir ve diğer ucundan bir kablo ile desteklenmektedir. Kablonun çubukla yaptığı açı 30 derecedir. Kablodaki gerilme kuvvetini bulun.
Bu adımları izleyerek, denge problemlerini sistematik bir şekilde çözebilir ve tork kavramını daha iyi anlayabilirsiniz.
