İki açının ölçüleri toplamı 90° ise, bu açılara tümler açılar denir. Yani:
\( \angle A + \angle B = 90° \) ise, \( \angle A \) ve \( \angle B \) tümler açılardır.
Eğer iki tümler açı, birer kenarlarını ortak kullanıyorsa (yani yan yana ise), bu açılara komşu tümler açılar denir.
Aşağıdaki şekilde \( \angle ABC \) ve \( \angle CBD \) komşu tümler açılardır:
\( \angle ABC = 40° \) ve \( \angle CBD = 50° \) ise,
\( 40° + 50° = 90° \) olduğu için tümlerdir. Ayrıca BC kenarı ortaktır.
Bir açının tümlerinin 35° olduğu biliniyorsa, bu açı kaç derecedir?
Çözüm: \( x + 35° = 90° \) → \( x = 90° - 35° = 55° \).
Soru 1: Aşağıdaki açı çiftlerinden hangisi tümler açılara örnektir?
a) 30° ve 60°
b) 45° ve 45°
c) 70° ve 110°
d) 90° ve 90°
Cevap: a) 30° ve 60°
Çözüm: Tümler açılar toplamı 90° olan açılardır. 30° + 60° = 90° olduğundan doğru cevap A seçeneğidir.
Soru 2: Komşu tümler açılar için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Toplamları 180° olmalıdır
b) Ortak köşe ve kenara sahip olmalıdır
c) Birbirine dik olmalıdır
d) Sadece dar açı olabilirler
Cevap: b) Ortak köşe ve kenara sahip olmalıdır
Çözüm: Komşu tümler açılar hem tümler olmalı (toplam 90°) hem de ortak kenar ve köşeye sahip olmalıdır.
Soru 3: Ölçüsü \(x\) olan bir açının tümleri \(3x-10\) ise, \(x\) kaç derecedir?
a) 20°
b) 25°
c) 30°
d) 35°
Cevap: b) 25°
Çözüm: Tümler açılar denklemi: \(x + (3x - 10) = 90\). Çözüldüğünde \(4x = 100\) ve \(x = 25°\) bulunur.