Psikometri ve ölçme-değerlendirme alanında kullanılan önemli kavramlardan biri olan yapı geçerliği, bir ölçme aracının teorik olarak tanımlanmış bir kavramı (yapıyı) ne derece doğru ölçtüğünü değerlendirir.
Yapı geçerliği, ölçülen kavramın teorik yapısı ile ölçüm sonuçları arasındaki uyumu ifade eder. Ölçeğin, ölçmeyi amaçladığı soyut kavramı (zeka, kaygı, motivasyon gibi) gerçekten ölçüp ölçmediğini test eder.
Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin faktör yapısı incelenir. Maddelerin hangi faktörlere yüklendiği ve faktörlerin varyansı ne kadar açıkladığı değerlendirilir.
Ölçeğin, teorik olarak farklı olması beklenen grupları (örneğin klinik ve normal popülasyon) ayırt edip edemediği test edilir.
Yapı geçerliği tek seferlik bir işlem değil, sürekli bir süreçtir. Ölçek farklı popülasyonlarda, farklı zamanlarda ve farklı bağlamlarda test edilmeli, yapı geçerliği sürekli olarak değerlendirilmelidir.
Sonuç olarak, yapı geçerliği bir ölçme aracının kalitesini ve bilimsel değerini belirleyen en önemli kriterlerden biridir ve her iyi araştırmanin temelini oluşturur.
