Eğitim dünyasının en temel ve etkili çerçevelerinden biri olan Bloom Taksonomisi, öğrenme hedeflerini sınıflandırmak için 1956'da Benjamin Bloom ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. 2001 yılında ise Lorin Anderson ve David Krathwohl liderliğindeki bir ekip tarafından güncellenerek "Yenilenmiş Bloom Taksonomisi" ortaya çıkmıştır. Bu revizyon, taksonominin dilini, yapısını ve odak noktasını güncel eğitim ihtiyaçlarına uygun hale getirmiştir.
Orijinal taksonomi, Bilgi, Kavrama, Uygulama, Analiz, Sentez ve Değerlendirme basamaklarından oluşuyordu. Yenilenmiş versiyonda ise önemli değişiklikler yapıldı:
Taksonomi, basitten karmaşığa, somuttan soyuta doğru ilerleyen altı basamaktan oluşur. Her basamak, bir öncekinin üzerine inşa edilir.
Bilgiyi hafızadan geri getirme aşamasıdır. Ezberleme ve tanıma buradadır.
Anahtar Fiiller: Listele, tanımla, isimlendir, ezberle, bul, eşleştir.
Örnek: "Bir hücrenin temel yapı taşlarını sayınız."
Bilginin anlamını kavrama, yorumlama, özetleme veya başka bir forma dönüştürme.
Anahtar Fiiller: Açıkla, yorumla, özetle, karşılaştır, örnek ver, çevir.
Örnek: "Fotosentez sürecini kendi cümlelerinle açıklayınız."
Öğrenilmiş bilgiyi yeni ve somut bir duruma transfer etme, kullanma.
Anahtar Fiiller: Uygula, çöz, göster, kullan, yap, hesapla.
Örnek: "Öğrendiğin geometri formülünü kullanarak bu odanın alanını hesaplayınız."
Bilgiyi parçalara ayırma, ilişkileri, neden-sonuçları ve yapıyı belirleme.
Anahtar Fiiller: Karşılaştır, analiz et, sınıflandır, organize et, ayırt et, ilişkilendir.
Örnek: "Bu tarihi metnin yazarının argümanını ve dayanak noktalarını analiz ediniz."
Bir fikri, yöntemi veya ürünü belirli kriterlere göre yargılama ve savunma.
Anahtar Fiiller: Değerlendir, eleştir, savun, yargıda bulun, kanıtla, tutarlılığını kontrol et.
Örnek: "Bu iki bilimsel makaleden hangisinin argümanları daha geçerli? Kriterlerinizi belirterek açıklayınız."
Farklı öğeleri bir araya getirerek yeni, özgün bir bütün (ürün, fikir, plan) oluşturma. Taksonominin zirvesidir.
Anahtar Fiiller: Tasarla, oluştur, üret, planla, geliştir, yaz, beste yap.
Örnek: "İklim değişikliği sorununa yönelik yenilikçi ve uygulanabilir bir çözüm projesi tasarlayınız."
Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, eğitimciler için vazgeçilmez bir yol haritasıdır. Hem öğretim tasarımında hem de ölçme-değerlendirme süreçlerinde, öğrenmeyi derinleştirmek ve üst düzey düşünme becerilerini geliştirmek için sistematik bir çerçeve sunar. Unutulmamalıdır ki, gerçek ve kalıcı öğrenme, "Hatırlama" basamağından başlayıp "Yaratma" basamağına ulaşan yolculukta gerçekleşir.
