Yön adları nasıl yazılır (Doğu, Batı, Kuzey, Güney)

Question

Kuzey, Güney, Doğu ve Batı'nın büyük mü küçük harfle mi yazılacağını karıştırıyorum. Özellikle bir bölge adının parçası olduklarında (örneğin "Doğu Anadolu") büyük harf kullanılıyor ama yön bildirirken (örneğin "İzmir'in batısı") küçük harf kullanılıyor. Bu kuralın ayrıntısını tam olarak anlayamadım.

Answer 1

# 📍 Yön Adları Nasıl Yazılır? (Doğu, Batı, Kuzey, Güney)

Günlük hayatta ve yazı dilinde sıkça kullandığımız yön adları (Doğu, Batı, Kuzey, Güney), belirli kurallara göre yazılır. Bu kuralları bilmek, hem doğru Türkçe kullanımı hem de resmî yazışmalar için oldukça önemlidir. İşte detaylı bir rehber:

🧭 Temel Kural: Büyük Harf mi, Küçük Harf mi?

Yön adlarının yazımı, kullanıldıkları bağlama göre değişir. Genel kural şudur:

• ✅ Yön bildiren sözcükler, bir bölge veya coğrafi alan adı olarak kullanılmıyorsa küçük harfle başlar.
• ✅ Bir bölge, coğrafi alan, kıta veya kültürel/politik bir kimlik belirtiyorsa büyük harfle başlar.

📝 Örneklerle Açıklama

1. Küçük Harfle Yazılan Durumlar (Yalın Yön Bildirme)

• İstanbul’dan sonra doğuya doğru ilerleyeceğiz.
• Rüzgar kuzeyden esiyor.
• Pencere güneye bakıyor.
• Haritada batıyı gösteren ok kırılmış.

2. Büyük Harfle Yazılan Durumlar (Özel İsim Olarak)

• Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi çok engebelidir.
• Batı Trakya’da yaşıyorlar.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ziyaret ettik.
• Güney Amerika’da tatil yapmayı hayal ediyor.
• Batı kültürü ile Doğu kültürü arasındaki farklar.

⚠️ Karıştırılan ve İstisnai Durumlar

🌍 Yön Adlarıyla Kurulan Birleşik Kelimeler

Bazı birleşik kelimeler, artık kalıplaşmıştır ve küçük harfle başlar:

• kuzeybatı, güneydoğu (ara yönler)
• kuzey ışıkları (aurora borealis)
• güney kutbu

Ancak: "Kuzey Işıkları" özel bir fenomen adı olarak büyük de yazılabilir. Bağlama dikkat edilmelidir.

🗺️ Coğrafi Terimlerde Sınır Belirten İfadeler

"Doğu Bloku", "Orta Doğu", "Uzak Doğu" gibi siyasi/coğrafi terimler büyük harfle başlar. "Orta" ve "Uzak" da büyük yazılır çünkü terimin bir parçasıdırlar.

🔎 Pratik Kontül Listesi

Yazarken kendinize şu soruları sorun:

1. 📌 Bu sözcük, bir kıta, bölge, ülke veya özel bir coğrafi/politik alan adı mı? → Büyük Harf
2. 📌 Sadece pusula yönü mü belirtiyor? → Küçük Harf
3. 📌 Birleşik kelime mi (kuzeydoğu gibi)? → Küçük Harf (istisnalar hariç)

💎 Sonuç

Yön adlarının yazımı, aslında Türkçedeki "özel isim" ve "cins isim" ayrımının net bir örneğidir. Temel mantığı kavradıktan sonra, hangi durumda nasıl yazılacağını belirlemek kolaylaşacaktır. Doğru kullanım, yazılarınızın daha profesyonel ve güvenilir görünmesini sağlayacaktır.

Doğru yazım, iletişimde yönünüzü şaşırtmaz! ✨