Büyük Selçuklu Devleti'nde 'İkta Sistemi'nin temel amacı nedir?
A) Merkezi otoriteyi güçlendirmek
B) Ticareti geliştirmek
C) Askeri gücü artırmak ve toprak yönetimini düzenlemek
D) Dini eğitimi yaygınlaştırmak
E) Şehirleşmeyi hızlandırmak
Merhaba sevgili öğrenciler, bu soruyu birlikte adım adım inceleyerek Büyük Selçuklu Devleti'ndeki İkta Sistemi'nin temel amacını anlayacağız. İkta Sistemi, o dönem için oldukça önemli ve kapsamlı bir uygulamaydı.
Şimdi seçenekleri tek tek değerlendirelim:
- A) Merkezi otoriteyi güçlendirmek: İkta Sistemi dolaylı olarak merkezi otoriteyi desteklese de, bu sistemin temel amacı merkezi otoriteyi doğrudan güçlendirmek değildir. İkta sistemi daha çok taşradaki otoriteyi düzenlemeye ve askeri gücü artırmaya odaklanmıştır.
- B) Ticareti geliştirmek: İkta Sistemi'nin ticaretle doğrudan bir ilişkisi bulunmamaktadır. Ticaretin gelişimi, farklı faktörlere (güvenli yollar, pazarlar vb.) bağlıdır. İkta sistemi ise daha çok toprak yönetimi ve askerî hizmet karşılığı yapılan bir uygulamadır.
- C) Askeri gücü artırmak ve toprak yönetimini düzenlemek: İşte doğru cevap bu! İkta Sistemi'nin en temel amacı budur. Devlete ait toprakların, hizmet (genellikle askeri) karşılığında kişilere (sipahilere) verilmesiyle hem düzenli bir ordu oluşturulması hedeflenmiş, hem de toprakların daha verimli kullanılması amaçlanmıştır. Yani hem askeri güç artırılmış hem de toprak yönetimi düzenlenmiştir.
- D) Dini eğitimi yaygınlaştırmak: İkta Sistemi'nin dini eğitimle doğrudan bir bağlantısı bulunmamaktadır. Dini eğitim, medreseler aracılığıyla yürütülmekteydi.
- E) Şehirleşmeyi hızlandırmak: İkta Sistemi'nin şehirleşme üzerinde dolaylı etkileri olsa da (güvenliğin sağlanması vb.), bu sistemin temel amacı şehirleşmeyi hızlandırmak değildir.
Gördüğünüz gibi, İkta Sistemi'nin en belirgin ve temel amacı askeri gücü artırmak ve toprak yönetimini düzenlemektir. Bu sistem sayesinde devlet, hazır bir orduya sahip olurken, aynı zamanda toprakların boş kalmasını da engellemiştir.
Cevap C seçeneğidir.
