🎓 Etki tepki yasası (Newton 3. Yasa) Test 1 - Ders Notu
Bu test, Newton'un 3. hareket yasası olan etki-tepki yasasını, bu yasanın günlük hayattaki örneklerini ve problem çözümlerini kapsar.
📌 Etki ve Tepki Kuvvetleri
Etki-tepki yasası, bir cisim başka bir cisme kuvvet uyguladığında, ikinci cismin de birinci cisme eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını ifade eder.
- Birinci cismin uyguladığı kuvvet "etki" kuvvetidir.
- İkinci cismin uyguladığı kuvvet "tepki" kuvvetidir.
- Etki ve tepki kuvvetleri her zaman farklı cisimler üzerindedir. ⚠️ Dikkat: Aynı cisim üzerinde etki ve tepki kuvveti olamaz.
- Etki ve tepki kuvvetleri aynı anda oluşur ve aynı anda ortadan kalkar.
📌 Etki-Tepki Kuvvet Çiftleri
Etki ve tepki kuvvetleri her zaman çiftler halinde bulunur. Bu çiftler, birbirini dengelemez çünkü farklı cisimlere uygulanırlar.
- Etki-tepki kuvvet çiftleri, büyüklükleri eşit ve yönleri zıttır.
- Etki-tepki kuvvet çiftleri, aynı cins kuvvetlerdir. Örneğin, etki kuvveti yerçekimi ise, tepki kuvveti de yerçekimidir.
- 💡 İpucu: Etkiyi yapan ve tepkiyi yapan cisimleri doğru belirlemek önemlidir.
📌 Günlük Hayatta Etki-Tepki Örnekleri
Etki-tepki yasası, günlük hayatta birçok olayda gözlemlenebilir. Bu örnekleri anlamak, yasayı daha iyi kavramanıza yardımcı olur.
- Yürürken ayağımızın yere uyguladığı kuvvet (etki) ve yerin ayağımıza uyguladığı kuvvet (tepki).
- Bir yüzücü yüzerken suyu iterek ilerler. Suyun yüzücüye uyguladığı itme kuvveti (tepki) sayesinde yüzücü hareket eder.
- Bir roketin fırlatılması: Roketin aşağı doğru ittiği gaz (etki) ve gazın roketi yukarı doğru itmesi (tepki).
- Bir topun yere çarpması: Topun yere uyguladığı kuvvet (etki) ve yerin topa uyguladığı kuvvet (tepki).
- Duvara yumruk atmak: Yumruğun duvara uyguladığı kuvvet (etki) ve duvarın yumruğa uyguladığı kuvvet (tepki). ⚠️ Dikkat: Duvara yumruk attığımızda acı hissetmemizin nedeni, duvarın yumruğumuza uyguladığı tepki kuvvetidir.
📌 Etki-Tepki ile İlgili Problem Çözümleri
Etki-tepki yasasını kullanarak çeşitli problemleri çözebiliriz. Problem çözerken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır.
- Cisimler arasındaki etkileşimi doğru analiz edin.
- Etki ve tepki kuvvetlerinin hangi cisimler üzerinde olduğunu belirleyin.
- Kuvvetlerin yönlerini doğru gösterin.
- Newton'ın diğer yasalarını (özellikle 2. yasayı) kullanarak çözüm yapabilirsiniz.
