Çözünürlük dengesi (KÇÇ) konu anlatımı AYT Test 1

🎓 Çözünürlük Dengesi (KÇÇ) Konu Anlatımı AYT Test 1 - Ders Notu

Bu ders notu, çözünürlük dengesi (KÇÇ) ile ilgili temel kavramları, çözünürlüğe etki eden faktörleri ve iyonik bileşiklerin çözünme-çökelme dengelerini kapsar. Bu konular, AYT sınavında başarıya ulaşman için önemlidir.

📌 Çözünürlük ve Çözünürlük Çarpımı (KÇÇ) ⚖️

Çözünürlük, belirli bir sıcaklıkta belirli miktardaki çözücüde çözünebilen maksimum madde miktarıdır. Çözünürlük çarpımı (KÇÇ) ise, doymuş bir çözeltideki iyonların derişimlerinin, denge denklemindeki katsayılarına göre üsleri alınarak çarpılmasıyla elde edilen denge sabitidir.

• KÇÇ değeri, sıcaklık değiştikçe değişir.
• KÇÇ, sadece az çözünen iyonik katılar için geçerlidir.

⚠️ Dikkat: KÇÇ değeri ne kadar küçükse, çözünürlük de o kadar azdır.

📌 Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler 🌡️

Çözünürlüğü etkileyen başlıca faktörler şunlardır: sıcaklık, ortak iyon etkisi, pH ve kompleks oluşumu.

• Sıcaklık: Genellikle sıcaklık arttıkça katıların çözünürlüğü artar (endotermik çözünmeler için).
• Ortak İyon Etkisi: Çözeltiye, az çözünen tuz ile ortak bir iyon içeren bir madde eklenirse, tuzun çözünürlüğü azalır.
• pH: Bazı tuzların çözünürlüğü pH'dan etkilenir. Özellikle zayıf asit veya bazların tuzları pH değişimine duyarlıdır.

💡 İpucu: Ortak iyon etkisini hesaplarken, çözeltiye eklenen ortak iyonun derişimindeki değişimi dikkate alın.

📌 Çözünme - Çökelme Dengesi ve Tahmin 🧪

İki çözeltinin karıştırılmasıyla bir çökelek oluşup oluşmayacağını tahmin etmek için, iyon çarpımı (Q) ile çözünürlük çarpımı (KÇÇ) karşılaştırılır.

• Q < KÇÇ ise, çözelti doymamıştır ve çökelme olmaz.
• Q = KÇÇ ise, çözelti doymuştur ve denge halindedir.
• Q > KÇÇ ise, çözelti aşırı doymuştur ve çökelme meydana gelir.

⚠️ Dikkat: Q ve KÇÇ değerlerini hesaplarken, iyonların derişimlerinin doğru birimlerde (genellikle molarite) olduğundan emin olun.