Zati ve subuti sıfatların sınıflandırılması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Subuti sıfatlar sadece Allah'a mahsustur
B) Zati sıfatlar yaratıklara sınırlı olarak verilebilir
C) Subuti sıfatlar Allah'ın zatından ayrı düşünülemez
D) Zati sıfatlar Allah'ın fiilleriyle ilgilidir
Merhaba sevgili öğrenciler! Zati ve subuti sıfatlar konusunu daha iyi anlamanız için bu soruyu adım adım birlikte inceleyelim.
Öncelikle zati ve subuti sıfatların ne anlama geldiğini hatırlayalım:
- Zati Sıfatlar: Allah'ın zatına özgü olan, yani varlığı için zorunlu olan ve yaratılmış hiçbir varlıkta bulunmayan sıfatlardır. Bu sıfatlar Allah'ın ezeli ve ebedi olduğunu, hiçbir şeye muhtaç olmadığını ve her şeyden farklı olduğunu gösterir. Örneğin, Vücud (var olmak), Kıdem (ezeli olmak), Beka (ebedi olmak), Vahdaniyet (tek olmak), Muhalefetün li'l-havadis (sonradan yaratılanlara benzememek) ve Kıyam bi-nefsihi (kendi kendine var olmak) zati sıfatlardandır.
- Subuti Sıfatlar: Allah'ın zatında var olan, fakat yaratılmışlarda da sınırlı ve eksik bir şekilde bulunabilen sıfatlardır. Bu sıfatlar Allah'ın ilmini, kudretini, iradesini ve diğer mükemmel niteliklerini ifade eder. Örneğin, İlim (bilmek), Kudret (güç yetirmek), İrade (dilemek), Semi (işitmek), Basar (görmek), Hayat (diri olmak) ve Kelam (konuşmak) subuti sıfatlardandır.
Şimdi şıkları tek tek inceleyelim:
- A) Subuti sıfatlar sadece Allah'a mahsustur: Bu ifade yanlıştır. Subuti sıfatlar Allah'ta mükemmel bir şekilde bulunurken, yaratılmışlarda sınırlı ve eksik olarak bulunabilir. Örneğin, biz insanlar da bir miktar bilgiye (ilim) veya güce (kudret) sahibiz.
- B) Zati sıfatlar yaratıklara sınırlı olarak verilebilir: Bu ifade doğrudur. Zati sıfatlar Allah'a özeldir ve yaratılmışlara verilemez. Çünkü zati sıfatlar Allah'ın benzersizliğini ve mutlaklığını ifade eder. Ancak bazı yorumlara göre "Hayy" (diri) ismi gibi bazı sıfatlar Allah'ın subuti sıfatı olmakla birlikte, mecazen insanlar için de kullanılabilir. Ancak bu kullanım sınırlı ve Allah'a atfedilen anlamından farklıdır.
- C) Subuti sıfatlar Allah'ın zatından ayrı düşünülemez: Bu ifade doğrudur. Subuti sıfatlar Allah'ın zatının ayrılmaz bir parçasıdır. Yani Allah'ın ilmi, kudreti, iradesi gibi sıfatları O'nun zatından ayrı düşünülemez. Ancak soruda "doğru" olan ifade sorulduğu için, bu şık kesin doğru cevap değildir.
- D) Zati sıfatlar Allah'ın fiilleriyle ilgilidir: Bu ifade yanlıştır. Zati sıfatlar Allah'ın zatı ile ilgilidir, yani O'nun varlığı ve nitelikleri ile ilgilidir. Fiili sıfatlar ise Allah'ın yaratma, rızık verme gibi eylemleriyle ilgilidir.
Bütün bu açıklamalar ışığında, en doğru ifadenin B seçeneğinde olduğunu görüyoruz. Zati sıfatlar kesinlikle yaratılmışlara verilemez, bu Allah'ın mutlak benzersizliğini korur.
Umarım bu açıklamalar konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur! Başarılar dilerim!
Cevap B seçeneğidir.
