Soru:
\( HCO_3^- \) iyonu amfoter (amfiprotik) bir özellik gösterir. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi, \( HCO_3^- \) iyonunun bir Brønsted-Lowry bazı olarak davrandığını gösterir?
- A) \( HCO_3^- + H_3O^+ \rightarrow H_2CO_3 + H_2O \)
- B) \( HCO_3^- + OH^- \rightarrow CO_3^{2-} + H_2O \)
- C) \( H_2O + HCO_3^- \rightarrow CO_3^{2-} + H_3O^+ \)
- D) \( HCO_3^- \rightarrow CO_2 + OH^- \)
Çözüm:
⚖️ Amfoter madde: Hem asit (proton veren) hem de baz (proton alan) olarak davranabilen maddedir. Soruda \( HCO_3^- \)'ün baz olarak davrandığı tepkime isteniyor. Yani, proton alması gerekiyor.
- ➡️ A seçeneği: \( HCO_3^- \), \( H_3O^+ \)'den bir proton (\( H^+ \)) alarak \( H_2CO_3 \) oluşturuyor. Bu, onun bir Brønsted-Lowry bazı olduğunun net kanıtıdır.
- ➡️ B seçeneği: \( HCO_3^- \), \( OH^- \) ile tepkimeye giriyor. Burada \( HCO_3^- \) bir proton VERİYOR (\( OH^- \)'e değil, suya vererek) ve \( CO_3^{2-} \) oluşturuyor. Yani bu tepkimede \( HCO_3^- \) bir asit gibi davranır.
- ➡️ C seçeneği: \( HCO_3^- \), suya bir proton VERİYOR ve \( CO_3^{2-} \) oluşturuyor. Bu da onun asit gibi davrandığını gösterir.
- ➡️ D seçeneği: Bu bir ayrışma tepkimesidir ve Brønsted-Lowry proton transferi içermez.
✅ Sonuç: \( HCO_3^- \) iyonunun bir proton alarak baz görevi gördüğü tek tepkime A seçeneğidir: \( HCO_3^- + H_3O^+ \rightarrow H_2CO_3 + H_2O \).
