Soru:
Protein sentezinde görev alan bir mRNA molekülünün baz dizilimi 5'-AUG-UCG-AAU-UAG-3' şeklindedir. Bu bilgiye göre:
- a) Bu mRNA'dan sentezlenen polipeptidin kaç amino asitten oluştuğunu bulunuz.
- b) mRNA'daki bir mutasyon sonucu ikinci kodon (UCG) UAG olarak değişirse, sentezlenen polipeptit zincirinde ne gibi bir değişiklik olur?
Çözüm:
💡 Genetik şifre ve protein sentezinin temel kurallarını hatırlayalım. AUG başlama, UAG ise dur kodonudur.
- ➡️ a) Amino asit sayısı: mRNA dizisini kodonlara ayıralım: AUG (Met - Başlama), UCG (Ser), AAU (Asn), UAG (Dur). Başlama kodonu (AUG) bir amino asit (Met) kodladığı için, dur kodonu hariç diğer kodonlar amino asit ekler. Buna göre amino asitler: AUG (Met), UCG (Ser), AAU (Asn) olmak üzere toplam 3 amino asit bulunur.
- ➡️ b) Mutasyonun etkisi: Orijinal ikinci kodon UCG (Ser) iken, mutasyonla UAG (Dur kodonu) olmuştur. Protein sentezi ikinci kodon olan UAG'de aniden duracaktır. Bu durumda sentezlenen polipeptit sadece ilk amino asitten (Met) oluşacak, zincir kısalacak ve işlevini büyük olasılıkla kaybedecektir. Bu bir anlamsız (nonsense) mutasyon örneğidir.
✅ Sonuçlar: a) 3 amino asit, b) Anlamsız mutasyon, protein kısalır.
