Soru:
Bir genin anlamlı zincirinde (kalıp olmayan) baz sırası 3'-TAC AAG TTC GAC-5' şeklindedir. Bu gene transkripsiyon ve translasyon işlemleri uygulandığında oluşacak polipeptitin amino asit dizilimini bulunuz. (Genetik şifre tablosu: AAG: Lizin, UUC: Fenilalanin, GAC: Aspartik asit, AUG: Metiyonin)
Çözüm:
💡 Protein sentezinin merkezi dogma adımlarını takip edeceğiz: DNA (anlamlı zincir) → mRNA → Polipeptit.
- ➡️ 1. Adım: mRNA dizisini bulma. Transkripsiyonda mRNA, DNA'nın anlamlı zincirine tamamlayıcı ve 5'→3' yönünde sentezlenir. DNA anlamlı zinciri 3'-TAC AAG TTC GAC-5' ise, buna tamamlayıcı mRNA dizisi 5'-AUG UUC AAG CUG-3' olur. (T↔A, A↔U, C↔G, G↔C).
- ➡️ 2. Adım: mRNA'yı kodonlara ayırma. mRNA: 5'-AUG | UUC | AAG | CUG-3'
- ➡️ 3. Adım: Kodonları amino asitlere çevirme (Translasyon). Verilen genetik şifre tablosunu ve genel bilgileri kullanarak:
- AUG → Metiyonin (Met) - Başlama kodonu
- UUC → Fenilalanin (Phe)
- AAG → Lizin (Lys)
- CUG → Lösin (Leu) - Tabloda verilmemiş ancak standart şifrede CUG, Lösin'dir.
✅ Sonuç: Sentezlenen polipeptitin amino asit dizilimi Met - Phe - Lys - Leu şeklindedir.
