Soru: Bir bakteri hücresinde bulunan plazmid DNA'sı, gen aktarımında nasıl bir rol oynar? Bu plazmidin vektör olarak kullanılabilmesi için hangi özelliklere sahip olması gerekir?
Çözüm: Plazmid DNA'sı, bakteri hücrelerinde kromozomal DNA'dan bağımsız olarak bulunan küçük, dairesel DNA molekülleridir. Gen aktarımında, plazmidler vektör (taşıyıcı) olarak kullanılır çünkü hedef geni taşıyabilir ve konak hücreye aktarabilirler. Bir plazmidin vektör olarak kullanılabilmesi için şu özelliklere sahip olması gerekir:
- Kendini kopyalayabilen bir orijin bölgesi (replikasyon orijini) içermeli, böylece konak hücrede çoğalabilir.
- Seçilebilir bir işaretleyici gen (örneğin antibiyotik direnç geni) taşımalı, bu sayede vektörü alan hücreler kolayca tanımlanabilir.
- Tek bir kesim bölgesine sahip restriksiyon enzim kesim bölgeleri içermeli, böylece hedef gen buraya yerleştirilebilir.
- Küçük boyutlu olmalı, böylece laboratuvar işlemlerinde kolayca manipüle edilebilir.
Örneğin, pBR322 plazmidi yaygın kullanılan bir vektördür ve bu özelliklerin çoğunu taşır.
