Soru: Bir araştırmacı, insülin genini bir bakteri vektörüne klonlamak istiyor. Bu süreçte vektör olarak kullanılacak plazmidin hangi kısımlarına dikkat etmelidir? Süreci adım adım açıklayın.
Çözüm: İnsülin genini klonlamak için şu adımlar izlenir:
- Adım 1: İnsülin geni, insan DNA'sından restriksiyon enzimleri kullanılarak kesilip çıkarılır. Aynı enzim, vektör plazmidini de kesmek için kullanılır, böylece uyumlu uçlar oluşur.
- Adım 2: Vektör plazmidi, insülin genini alacak şekilde tasarlanmalıdır. Önemli kısımlar şunlardır:
- Çoklu klonlama bölgesi (MCS): Bu, restriksiyon enzim kesim bölgelerini içerir ve insülin geninin yerleştirileceği yerdir.
- Promotör bölgesi: İnsülin geninin ifade edilmesini (transkripsiyonunu) başlatmak için gereklidir. Örneğin, lac promotörü kullanılabilir.
- Seçilebilir işaretleyici: Ampisilin direnç geni gibi bir gen eklenir, böylece transforme edilmiş bakteriler antibiyotik içeren ortamda seçilebilir.
- Replikasyon orijini: Plazmidin bakteri içinde çoğalmasını sağlar.
- Adım 3: İnsülin geni ve kesilmiş vektör, DNA ligaz enzimi kullanılarak birleştirilir, böylece rekombinant DNA oluşur.
- Adım 4: Rekombinant vektör, kompetent bakterilere transformasyon yoluyla aktarılır.
- Adım 5: Bakteriler, ampisilin içeren besiyerinde yetiştirilir. Sadece vektörü alan bakteriler hayatta kalır ve insülin üretmeye başlar.
Bu süreç, gen aktarımında vektörlerin temel işlevini gösterir.