Soru:
Bir deney tüpüne konulan bir miktar besin ortamında, oksijenli solunum yapan bakteri hücreleri bulunmaktadır. Ortamdaki oksijen miktarı bir süre sonra tamamen tükenirse, bakterilerin ATP üretimi ve solunum ürünleri nasıl değişir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Canlılar, oksijen olmadığında enerji ihtiyaçlarını karşılamak için farklı yollar kullanabilir. Bu durumda bakterilerin metabolik esnekliği devreye girer.
- ➡️ Oksijen Varken: Bakteriler oksijenli solunum yapar. 1 glikozdan ~36 ATP üretirler. Son ürünler CO₂ ve H₂O'dur.
- ➡️ Oksijen Tükendiğinde: Oksijen, ETS'nin son elektron alıcısıdır. Oksijen olmayınca ETS ve Krebs döngüsü durur. Ancak, glikoliz evresi oksijene bağımlı değildir ve devam edebilir.
- ➡️ Yeni Durum: Bakteriler, oksijensiz solunum (anaerobik solunum) veya fermantasyon yapmaya başlar. Glikolizle 1 glikozdan net 2 ATP üretmeye devam ederler. Glikoliz sonucu oluşan pirüvat, laktik asit veya etanol gibi farklı organik son ürünlere dönüştürülür. CO₂ üretimi, oksijenli solunuma göre çok daha azdır veya hiç yoktur (laktik asit fermantasyonunda).
✅ Sonuç: Oksijen tükendiğinde, ATP üretimi 1 glikoz başına 36 ATP'den 2 ATP'ye düşer. Son ürünler ise CO₂ ve H₂O yerine, laktik asit veya etanol + CO₂ gibi maddelere dönüşür.
