ETS (Elektron Taşıma Sistemi) nedir

Mitokondride ETS elemanlarından biri olan Sitokrom c kompleksi hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• A) Elektronları Kompleks III'ten Kompleks IV'e taşır.
• B) İç mitokondri zarına bağlı bir proteindir.
• C) Bir hem grubu içerir ve demir (Fe) atomu bulundurur.
• D) Proton (H⁺) pompalamaz.

💡 Sitokrom c'nin özelliklerini ve ETS'deki rolünü hatırlayalım.

• ➡️ Sitokrom c, ETS'de bir mobil elektron taşıyıcısıdır.
• ➡️ Görevi, Kompleks III (Sitokrom bc₁ kompleksi)'ten elektron alıp Kompleks IV (Sitokrom c oksidaz)'e iletmektir. Bu nedenle A seçeneği doğrudur.
• ➡️ Sitokrom c, iç mitokondri zarının dış yüzeyine gevşekçe bağlıdır, zarın içine gömülü değildir. Bu onu diğer komplekslerden ayıran bir özelliktir. Bu bilgiye dayanarak B seçeneğindeki "iç mitokondri zarına bağlı" ifadesi genel olarak doğru kabul edilse de, diğer kompleksler gibi tamamen integral bir protein olmaması ve mobil olması önemli bir ayrıntıdır. Ancak sorunun odağı bu değil.
• ➡️ Bir sitokrom olduğu için yapısında hem grubu ve demir (Fe) atomu bulundurur (Fe³⁺/Fe²⁺). C seçeneği doğrudur.
• ➡️ ETS'de proton pompalayan kompleksler I, III ve IV'tür. Sitokrom c sadece elektron taşıdığı için proton pompalamaz. D seçeneği de doğrudur.

✅ Seçenekler incelendiğinde, B seçeneğindeki "bağlı bir protein" ifadesi teknik olarak doğru olmakla birlikte, diğer komplekslerden farklı olarak "mobil" olduğu vurgulanmadığı için en az doğru ifade bu olabilir. Ancak genel kabul görmüş yanlış ifade, onun bir proton pompalama işlevinin olmamasıdır ve bu soruda D seçeneği kesinlikle doğrudur. Bu nedenle, yanlış ifadeyi bulmamız gerekiyor. B seçeneği, sitokrom c'nin zarın "içine gömülü" olmaması nedeniyle diğerlerine göre daha az doğru veya eksik bir tanımlama içerir. Fakat kesin ve net yanlış olan bir ifade yoktur. Ancak standart bir biyoloji sorusu bağlamında, sitokrom c'nin proton pompalamadığı (D) bir özellik olarak doğru bilinir. Soru "yanlış olanı bulun" dediği için ve diğer üçü doğru olduğuna göre, B seçeneğindeki "bağlı" ifadesi diğer komplekslerle karıştırılabileceği için en uygun yanıt B'dir, çünkü o bir integral zar proteini değil, periferal bir proteindir.