Soru:
Fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonlarında, suyun parçalanması (fotoliz) hangi organelde ve hangi yapı üzerinde gerçekleşir? Bu sürecin temel amacı nedir ve açığa çıkan ürünler nelerdir?
Çözüm:
💡 Bu soru, fotosentezin ilk aşamalarından birinin detaylarını anlamamızı sağlar. Adım adım ilerleyelim:
- ➡️ Organel ve Yapı: Işığa bağımlı reaksiyonlar, bitki hücrelerinin kloroplast organelinde gerçekleşir. Suyun fotolizi ise özellikle kloroplastın içindeki tilakoit zar üzerinde bulunan Fotosistem II (PSII)'de meydana gelir.
- ➡️ Temel Amaç: Suyun parçalanmasının temel amacı, Fotosistem II'den bir foton soğurulduğunda kaybedilen ve birincil elektron alıcısına verilen elektronları yenilemek ve böylece elektron taşıma zincirinin kesintisiz çalışmasını sağlamaktır.
- ➡️ Açığa Çıkan Ürünler: Su molekülü (\(H_2O\)) parçalandığında dört temel ürün oluşur:
- Elektronlar (\(e^-\))
- Protonlar (\(H^+\)) - Bu protonlar tilakoit lumeninde birikerek proton gradyanını oluşturur.
- Ve serbest kalan oksijen gazı (\(O_2\))
Kimyasal denklemle ifade edersek: \( 2H_2O \rightarrow 4e^- + 4H^+ + O_2 \)
✅ Sonuç olarak, su fotolizi tilakoit zarda gerçekleşir, amacı elektron kaynağı sağlamaktır ve ürünleri elektron, proton ve oksijen gazıdır.
