Soru:
Bir bitkide gutasyon olayının gerçekleşebilmesi için aşağıdaki koşullardan hangisinin sağlanması gerekli değildir?
- A) Toprak çözeltisinin yüksek su potansiyeline sahip olması
- B) Kökler tarafından su emiliminin gerçekleşmesi
- C) Havanın bağıl nem oranının düşük olması
- D) Kök basıncının yeterli düzeyde olması
Çözüm:
🤔 Gutasyonun mekanizmasını düşünerek, hangi koşulun zorunlu olmadığını bulalım.
- ➡️ Gutasyon, kök basıncıyla yükselen suyun hidatotlardan sıvı halde dışarı atılmasıdır.
- ➡️ A seçeneği gerekli olabilir, çünkü toprak kuruysa (düşük su potansiyeli) su emilimi ve kök basıncı zayıflar.
- ➡️ B seçeneği kesinlikle gereklidir, çünkü su emilmezse gutasyon için kullanılacak su olmaz.
- ➡️ D seçeneği gutasyonun temel itici gücüdür, bu nedenle gereklidir.
- ➡️ C seçeneğini inceleyelim: Düşük bağıl nem, terlemeyi (transpirasyonu) artıran bir faktördür. Gutasyon ise terlemenin az, hava neminin yüksek olduğu koşullarda daha belirgindir. Yani gutasyon için düşük nem bir gereklilik değil, aksine gutasyonu sınırlayan bir durumdur.
✅ Gutasyonun gerçekleşmesi için gerekli olmayan, hatta olumsuz etkileyen koşul C seçeneğidir.
