Soru:
Yapraklarından sürekli su kaybeden bir bitki, topraktaki suyu nasıl kök hücrelerine alır? Bu süreçte osmoz ve kök basıncı kavramlarını kullanarak açıklayın.
Çözüm:
💡 Bu soru, suyun topraktan kök hücrelerine giriş mekanizmasını sorgulamaktadır.
- ➡️ İlk adım: Kök emici tüylerindeki hücrelerin ozmotik basıncı, toprak çözeltisinden daha yüksektir. Bu nedenle su, osmoz ile kök hücrelerine girer.
- ➡️ İkinci adım: Kök hücrelerine giren su, kökün merkezine (ksileme) doğru ilerler. Bu ilerleyişte hücreden hücreye osmoz ve yoğunluk farkı etkilidir.
- ➡️ Üçüncü adım: Su ksileme ulaştığında, kök hücrelerinden ksileme su girişi sonucu oluşan itme kuvvetine kök basıncı denir. Bu basınç, özellikle terlemenin az olduğu nemli gecelerde, suyun yapraklara doğru itilmesine katkıda bulunur ve bitkilerde damlama (gutasyon) olayını açıklar.
✅ Sonuç olarak, su önce osmoz ile kök hücrelerine alınır, ardından kök basıncı da dahil olmak üzere çeşitli kuvvetlerle ksileme iletilir.
