Bitkilerde su ve mineral taşıma (Ksilem)

Bir öğrenci, bir ağacın gövdesine bağlı bir manometre ile ksilem basıncını ölçmek istiyor. Ksilemdeki su sütununun kopmaması için su molekülleri arasında hangi kuvvet etkilidir? Ayrıca, terleme hızı arttığında ksilemdeki gerilim (negatif basınç) artar mı, azalır mı? Neden?

💡 Bu soru, ksilem taşınmasının fiziksel prensiplerini anlamaya yöneliktir.

• ➡️ İlk adım: Ksilemdeki su sütununun kopmadan yukarı çekilmesini sağlayan temel kuvvet, su molekülleri arasındaki güçlü kohezyon kuvveti'dir.
• ➡️ İkinci adım: Terleme, yapraklardaki stomalardan suyun buhar halinde atılmasıdır. Terleme hızı arttığında, yapraklardan daha fazla su kaybedilir.
• ➡️ Üçüncü adım: Daha fazla su kaybı, ksilemdeki suyu yapraklara doğru çeken gerilim (negatif basınç) kuvvetinin artmasına neden olur. Yani terleme hızlandıkça ksilemdeki gerilim artar.

✅ Sonuç olarak, su sütununun bütünlüğü kohezyon ile sağlanır ve terleme hızı arttıkça ksilemdeki suyu yukarı çeken gerilim de artar.