Soru:
Tohum taslağında bulunan ve döllenmeden sonra tohumu oluşturan yapılar aşağıdaki gibidir:
- Zigot (\(2n\)) → Embriyo
- Triploid çekirdek (\(3n\)) → Endosperm (Besi Doku)
- Tohum taslağı (\(2n\), ana bitkiden kaynaklanır) → Tohum Kabuğu
Buna göre, bir tohumun içindeki embriyo, besi doku ve tohum kabuğunun kromozom sayıları sırasıyla nedir ve bu yapıların kökenleri nelerdir?
Çözüm:
💡 Bu soru, çift döllenme sonrası oluşan yapıların kromozom formüllerini ve kökenlerini bilmeyi gerektirir.
- ➡️ Embriyo için Adım: Embriyo, zigotun mitoz bölünmeleriyle gelişir. Zigot ise, dişi gametofitteki yumurta hücresi (n) ile erkek gametofitten gelen bir sperm çekirdeğinin (n) birleşmesi (döllenmesi) sonucu oluşur. \(n + n = 2n\). Bu nedenle embriyo diploid (2n)'dir ve kökeni döllenmiş yumurta hücresidir (zigot).
- ➡️ Besi Doku (Endosperm) için Adım: Endosperm, çift döllenmenin diğer ürünüdür. Embriyo kesesindeki iki polar çekirdeğin birleşmesiyle oluşan sekonder çekirdek (2n) ile erkek gametofitten gelen diğer sperm çekirdeğinin (n) birleşmesi sonucu oluşur. \(2n + n = 3n\). Bu nedenle endosperm triploid (3n)'dir ve kökeni döllenmiş polar çekirdeklerdir.
- ➡️ Tohum Kabuğu için Adım: Tohum kabuğu, tohum taslağının etrafını saran integümentlerin gelişmesiyle oluşur. Tohum taslağı ise ana bitkinin bir parçasıdır ve ana bitki diploid (2n)'dir. Dolayısıyla tohum kabuğu, döllenmeden bağımsız olarak ana bitkinin somatik dokusundan köken aldığı için diploid (2n)'dir. Kökeni ana bitkinin integüment dokusudur.
✅ Sonuç: Bir tohumun içindeki; Embriyo: 2n, Besi Doku: 3n, Tohum Kabuğu: 2n kromozomludur.
