Soru:
Türk tarihindeki önemli anayasal gelişmeleri kronolojik olarak sıralayınız. Aşağıda karışık olarak verilen anayasaları, kabul ediliş tarihlerine göre (en eskiden en yeniye) sıralayın.
- 1924 Anayasası
- 1876 Kanun-ı Esasi
- 1982 Anayasası
- 1921 Teşkilat-ı Esasiye
Çözüm:
💡 Bu soru, Türkiye'nin siyasi tarihindeki dönüm noktalarını ve hukuki metinlerin kronolojik hafızasını ölçer. Her anayasanın hangi ihtiyaçtan doğduğunu bilmek sıralamayı kolaylaştırır.
- ➡️ Birinci adım, her anayasanın kabul tarihini ve kısa bağlamını hatırlamaktır:
- 1876 Kanun-ı Esasi: Osmanlı Devleti'nin ilk anayasasıdır. I. Meşrutiyet döneminde ilan edilmiştir. (En eski)
- 1921 Teşkilat-ı Esasiye: Kurtuluş Savaşı devam ederken, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından kabul edilmiştir. "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi bu anayasayla gelmiştir.
- 1924 Anayasası: Cumhuriyet'in ilanından sonraki ilk anayasadır. Teşkilat-ı Esasiye'nin yerine geçmiş ve uzun süre yürürlükte kalmıştır.
- 1982 Anayasası: 12 Eylül 1980 darbesinden sonra hazırlanmış ve halen yürürlükte olan anayasadır. (En yeni)
- ➡️ İkinci adım, bu tarihsel bilgileri kullanarak kronolojik sırayı oluşturmaktır.
✅ Doğru kronolojik sıra şu şekildedir:
- 1876 Kanun-ı Esasi
- 1921 Teşkilat-ı Esasiye
- 1924 Anayasası
- 1982 Anayasası