Soru:
Uygur Devleti'nin ekonomik yapısı, göçebe Türk devletlerine göre nasıl bir farklılık göstermiştir? Bu farklılığın temel dayanakları nelerdir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, ekonomik modellerin toplumların yaşam biçimleriyle olan doğrudan ilişkisini kavramayı gerektirir.
- ➡️ Birinci adım, geleneksel göçebe Türk devletlerinin (Hunlar, Göktürkler) ekonomisinin temelini hatırlamaktır: Hayvancılık ve yağmacılık.
- ➡️ İkinci adım, Uygurların ekonomisini tanımlamaktır. Uygurlar, yerleşik hayatla birlikte tarım, ticaret ve zanaatkârlığı ekonomilerinin temel direkleri haline getirmişlerdir.
- ➡️ Üçüncü adım, bu ekonomik dönüşümün dayanaklarını sıralamaktır:
- 🏛️ Yerleşik Yaşam: Kalıcı şehirlerin kurulması, tarım yapmayı ve dükkan/atölye açmayı mümkün kılmıştır.
- 🛣️ Coğrafi Konum: İpek Yolu üzerinde veya ona yakın olmaları, kervan ticaretiyle uğraşmalarına ve büyük bir ticari gelir elde etmelerine olanak sağlamıştır.
- ☸️ Maniheizm Dini: Tarımı teşvik eden ve et yemeyi yasaklayan bu din, ekonomik faaliyetlerin hayvancılıktan tarıma kaymasında dini bir motivasyon oluşturmuştur.
✅ Sonuç olarak, Uygur ekonomisi göçebe devletlerden farklı olarak tarım, ticaret ve zanaate dayalıydı ve bu dönüşüm, yerleşik yaşam, İpek Yolu ve Maniheizm dininin etkisiyle gerçekleşmiştir.
