Soru:
Abbasi Devleti'nin zayıflama sürecini başlatan ve merkezi otoritenin parçalanmasına yol açan önemli bir gelişme, halifelerin Türk komutanlara orduda ve yönetimde büyük yetkiler vermesidir. Bu komutanlara verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir? Ayrıca, bu durum hangi yapılanmanın ortaya çıkmasına neden olmuştur?
- A) Vezir
- B) Emir
- C) Sultan
- D) Vali
Çözüm:
💡 Bu soru, Abbasi Devleti'nin siyasi ve askeri yapısındaki değişimi ve bunun sonuçlarını sorgulamaktadır.
- ➡️ İlk adım, Abbasilerin özellikle 9. yüzyıldan itibaren merkezi otoritelerinin zayıflamaya başladığını bilmektir.
- ➡️ İkinci adım, halifelerin güvenliklerini sağlamak ve orduda disiplini artırmak için özellikle Türk kökenli askerleri ve komutanları orduya dâhil ettiklerini hatırlamaktır.
- ➡️ Üçüncü adım, bu Türk komutanlara "ordu komutanı" anlamına gelen "Emir" unvanının yanı sıra, "Emirü'l-ümera" (Komutanların Komutanı) gibi çok daha güçlü unvanlar verildiğidir. Bu, onlara hem askeri hem de sivil yetkiler kazandırmıştır.
- ➡️ Bu durum, zamanla halifenin siyasi gücünün bu komutanların eline geçmesine ve merkezden uzak bölgelerde bağımsız veya yarı bağımsız devletçikler (tevaif-i mülük) şeklinde yapılanmaların ortaya çıkmasına neden olmuştur.
✅ Sonuç: Verilen unvan B) Emir'dir. Bu durum, merkezi otoritenin zayıflayıp yerel hanedanlıkların (tevaif-i mülük) güçlenmesine yol açmıştır.
