Soru:
Coğrafi Keşifler, Avrupa'da güç dengesini değiştirmiş ve "Sömürgecilik" faaliyetlerini başlatmıştır. Bu süreçte, İspanya ve Portekiz arasında çıkan anlaşmazlığı çözmek için hangi antlaşma imzalanmıştır? Bu antlaşmanın (\(x^2 - 45^2 = 0\) denkleminin pozitif kökü)° batı meridyenini "başlangıç meridyeni" kabul ederek getirdiği çözümü açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru iki bölümden oluşuyor: Önce antlaşmanın adını bulmalı, sonra matematiksel bir ipucuyla antlaşmanın içeriğini hatırlamalıyız.
- ➡️ 1. Adım - Antlaşmanın Adını Bulma: İspanya ve Portekiz arasındaki sömürge anlaşmazlığını çözmek için Papa'nın aracılığıyla 1494'te imzalanan antlaşma Tordesillas Antlaşması'dır.
- ➡️ 2. Adım - Matematiksel İpucunu Çözme: Verilen denklem \(x^2 - 45^2 = 0\) şeklindedir. Bu, iki kare farkıdır: \((x - 45)(x + 45) = 0\). Denklemin pozitif kökü \(x = 45\)'tir. Soruda (\(45\))° batı meridyeninden bahsedilmektedir.
- ➡️ 3. Adım - Antlaşmanın İçeriğini Açıklama: Tordesillas Antlaşması'na göre, Cabo Verde Adaları'nın 370 fersah (yaklaşık 1770 km) batısından geçen kuzey-güney yönlü bir boylam çizgisi çizilmiştir. Bu çizgi, dünyayı iki etki alanına bölmüştür. Bu çizginin yaklaşık konumu, sorudaki ipucuyla da uyumlu olarak, 45° batı meridyeninin batısına denk gelmekteydi.
- 🌍 Çizginin BATISI: İspanya'ya ait olacak (Bu, daha sonra keşfedilecek olan Amerika kıtasının büyük bölümünü İspanya'ya verdi).
- 🌍 Çizginin DOĞUSU: Portekiz'e ait olacak (Bu da Portekiz'e Brezilya'nın keşfi hakkı ve Afrika etrafında seyrüsefer hakkı tanıdı).
✅ Sonuç: İmzalanan antlaşma Tordesillas Antlaşması'dır. Bu antlaşma, kabaca 45° batı meridyeninden geçen hayali bir çizgi çizerek keşfedilecek toprakları İspanya ve Portekiz arasında paylaştırmış, böylece sömürgecilik tarihinde ilk kez küresel bir paylaşım yapılmıştır.
